27/6/10

Μηνύματα που αγνοήθηκαν

Μίλτον Φρίντμαν

του Γιάννη Μαρίνου

O νομπελίστας Μίλτον Φρίντμαν, που μαζί με τον Κέινς επηρέασαν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον την οικονομική σκέψη και τις οικονομικές πολιτικές κατά τον 20ό αιώνα, είχε από το 1996 αμφισβητήσει τη δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Αλλά και όταν υλοποιήθηκε το ευρώ επέμεινε στις αμφιβολίες του για τη βιωσιμότητά του, παρ΄ ότι χλευαζόμενος ως ξεμωραμένος γέρων.


Σήμερα όμως ο έγκυρος «Μonde» ανακαλύπτει ότι την κρίση που διέρχεται τώρα η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ενωση αυτός την είχε προβλέψει. «Την ημέρα που η Ευρώπη θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια σοβαρή ύφεση» είχε υποστηρίξει ο Φρίντμαν «θα έλθουν και πάλι στην επιφάνεια οι εθνικοί εγωισμοί και το κοινό νόμισμα θα εμποδίσει τις απαραίτητες προσαρμογές που πρέπει να γίνουν σε κάθε χώρα.Το οικοδόμημα θα καταρρεύσει, μια και οι χώρες της ευρωζώνης δεν θα έχουν την πολιτική, κοινωνική, πολιτιστική και γλωσσική ομοιογένεια που έχουν οι αμερικανικές Πολιτείες.Ολοι θα καταλάβουν-αλλά θα είναι πολύ αργάότι δεν μπορεί να υπάρξει νομισματική ένωση χωρίς πολιτική ένωση, ότι δεν μπορεί να υπάρξει ευρώ χωρίς ευρωπαϊκή κυβέρνηση». Προφητικότατος ο ξεμωραμένος...

Μπαίνω στον πειρασμό να συμβάλω στη σχετική συζήτηση με την προσωπική μου εμπειρία ως ευρωβουλευτή (1999-2004), σε μια περίοδο δηλαδή που όλα φαίνονταν να δικαιώνουν το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Τηλεγραφικά υπενθυμίζω την τυφλή εμμονή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη νομισματική σταθερότητα αδιαφορώντας παντελώς για την ανομοιογενή ανάπτυξη και την καταρρέουσα ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα.

Εθελοτύφλωση επίσης επικρατούσε ως προς τη συνειδητή υπονόμευση του ευρώ και της ευρωζώνης από την εκτός αυτής Βρετανία. Το ίδιο επεδίωκαν φυσικά και οι ΗΠΑ για να διατηρηθεί η πρωτοκαθεδρία του δολαρίου.

Η εθελοτυφλούσα Ευρωπαϊκή Ενωση αποδεχόταν ασυζητητί να υποτάσσεται στην κυριαρχία του Σίτι του Λονδίνου και της Γουόλ Στριτ σε ό,τι αφορά τα χρηματοπιστωτικά και απέρριπτε με περιφρόνηση τις αναπτυξιακές προτάσεις του τότε συναδέλφου Γιώργου Κατηφόρη ή του υπογράφοντος για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας αξιολόγησης, μολονότι ήταν προφανές ότι η μονοπώληση της διαδικασίας αυτής από τους Αμερικανούς μπορούσε να αποδειχθεί διαβλητή ως υπονομευτική για το ευρώ και την ΕΕ. Συζητείται σήμερα αλλά και πάλι διστάζει η Βαβέλ των Βρυξελλών. Αλλά ούτε και η πάντα υπό συζήτηση ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση προχωρεί. Παραμεριζόταν και τότε αλλά και τώρα καθώς διαφωνεί κάθετα η Βρετανία, την οποία ο Ντε Γκωλ ευλόγως δεν ήθελε στην ΕΟΚ.

Αλλά και η ισότιμη αντιμετώπιση των μελών παρέμεινε περισσότερο μύθος, καθώς π.χ. από τις αρχές του 2000 με άλλα μέτρα και σταθμά αντιμετωπίστηκε η παραβίαση του Συμφώνου Σταθερότητας από τη Γερμανία και τη Γαλλία και ως πτωχοί συγγενείς η Πορτογαλία και η Ελλάδα.

Η απερίσκεπτη διεύρυνση της ΕΕ χωρίς εμβάθυνση επιδείνωσε ακόμη περισσότερο τη συνοχή και την κοινοτική αλληλεγγύη. Η Νέα Ευρώπη συνετάχθη με την αμερικανική πολιτική (!) καθώς σε αυτήν απέδιδε την απελευθέρωσή της από τη σοβιετική καταδυνάστευση.

Τώρα αμήχανοι και αλληλοϋποβλεπόμενοι και οι ηγέτες της ΕΕ συσκέπτονται καθημερινά αναζητώντας λύσεις καθώς στη Συνθήκη του Μάαστριχτ δεν είχε προβλεφθεί μηχανισμός αλληλεγγύης που θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί αμέσως και αποτελεσματικά όταν μια χώρα όπως η Ελλάδα βρεθεί στο χείλος της χρεοκοπίας και απειλεί και τις υπόλοιπες. Από μηχανής θεός θεωρήθηκε η ασύνετη απειλή του κ. Παπανδρέου για προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Υιοθετήθηκε αμέσως και σήμερα η Ελλάδα όχι μόνο μπήκε στη μέγγενη των πρακτικών του ΔΝΤ αλλά το κατέστησε και de facto αναγκαίο συνεταίρο της ευρωζώνης. Αρα και επισήμως πια οι ΗΠΑ έχουν λόγο για τα ευρωπαϊκά. Οπως άλλωστε είχαν πάντα- κι ας τολμά τώρα να διαφωνεί η Γερμανία.

jmarinos@tovima.gr

8 σχόλια:

  1. ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟ ΜΑΡΙΝΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ FRIEDMAN ME ΠΟΛΥ ΑΓΑΠΗ :

    http://omadaneoneforiakon.blogspot.com/2010/06/oikonomia-kai.html

    KAI

    http://omadaneoneforiakon.blogspot.com/2010/06/blog-post_977.html

    Είναι προφανές ότι κάτι πολύ σάπιο υπάρχει στη Γηραιά Ηπειρο..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Παρόλο που είναι ευχάριστο το γεγονός ότι αρχίσαμε επιτέλους να ξυπνάμε απο το λήθαργο του Ευρωπαικού ονείρου,αντιλαμβανόμαστε σιγά σιγά ότι μόνο νομισματική ένωση δεν μπορεί να υπάρχει,για να διατηρήσουμε το Ευρωπαικό οικοδόμημα πρέπει να υπάρξει και πολιτική Ένωση,είναι σαφές πλέον.

    Εγώ θα ήθελα να το πάω ένα βήμα παραπάνω,πέρα απο τη νομισματική Ένωση και τη πολιτική μήπως πρέπει να υπάρξει και στρατιωτική Ένωση;

    Σκεφτείτε μόνο το ενδεχόμενο της εμπλοκής ενός κράτους μέλους σε πόλεμο με ένα άλλο εκτός Ε.Ε.

    Τι θα κάνουν τότε τα υπόλοιπα κράτη της Ε.Ε.; θα επιτρέψουν μια επίθεση σε ένα εταίρο-συνεταίρο της; Τα συμφέροντα των υπόλοιπων μελών που θα θιγούν απο ένα τέτοιο πόλεμο θα είναι τεράστια,επομένως σε μια ενδεχόμενη μελοντική στρατιωτική κρίση θα τεθεί αναπόφευκτα και πάλι το δίλημα της αλλυλεγγύης.



    Αυτό που θέλω να πώ είναι πως για να μείνει όρθιο το Ευρωπαικό οικοδόμημα θα πρέπει να στηριχτεί σε τρείς τουλάχιστον πυλώνες:

    1)Νομισματική ένωση

    2)Πολιτική ένωση

    3)Στρατιωτική ένωση

    Το ερώτημα που προκύπτει λοιπόν είναι εάν και κατά πόσο οι λαοί της Ευρώπης είμαστε διατεθιμένοι να προχωρήσουμε σε ένα τόσο μεγάλο αλλά και ιστορικό βήμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Για όσους δε θυμούνται, ο Milton Friedman υπήρξε ο αρχιτέκτονας του «θατσερισμού» και αποτέλεσε το στενότερο σύμβουλο της Βρετανίδας πρωθυπουργού.

    Η «προφητεία» του είναι «τσάμπα μαγκιά».

    Η Βρετανία αποτελεί παραδοσιακά τον δούρειο ίππο της ιδέας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και όχημα του αμερικανικού ηγεμονισμού στη γηραιά ήπειρο. Χωρίς τη Βρετάνια, δεν λογίζεται πολιτική και οικονομική ένωση στην Ευρώπη (κατά τη παραδοσιακή «σοφία».

    Η νίκη του θατσερισμού και η εξάπλωση του σε όλη την Ευρώπη, σε συνδυασμό με τη λήξη του ψυχρού πολέμου, έβαλε τη ταφόπλακα στη μακροοικονομική θεωρία του Keynes, δηλαδή την υπεροχή της πολιτικού παρεμβατισμού έναντι του άκρατου οικονομικού φιλελευθερισμού.

    Πολιτικά, αυτό σημαίνει το οριστικό διαζύγιο της πολιτικής από τον οικονομικό σχεδιασμό μιας χώρας και τη δυνατότητα μια κυβέρνησης να παρεμβαίνει και να ασκεί κοινωνική πολιτική πλήρους απασχόλησης.

    Το αξίωμα της «πλήρους απασχόλησης» αντικαταστάθηκε από το αξίωμα του «φυσιολογικού ποσοστού ανεργίας» ή Natural Rate Of Unemployment – NRU.

    Εν ολίγοις, όταν η οικονομική θεωρία που επικρατεί περιορίζει τον ρόλο του κράτους σε απλό ρυθμιστή μιας οικονομικής δραστηριότητας που διέπεται από τους δικούς της απαράβατους νόμους, οποιοσδήποτε πολιτικός οραματισμός που προϋποθέτει την αλληλεγγύη αποτελεί ουτοπία.

    Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η ΟΝΕ πράγματι αποτελεί ένα ριψοκίνδυνο, αν όχι καταδικασμένο εγχείρημα.

    Προκαλεί όμως θυμηδία ο ορισμός ως «προφητείας» των αποτελεσμάτων της άσκησης μιας εσκεμμένης πολιτικής.

    ΜΟΝΟ ΕΛΛΑΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. "Το ερώτημα που προκύπτει λοιπόν είναι εάν και κατά πόσο οι λαοί της Ευρώπης είμαστε διατεθιμένοι να προχωρήσουμε σε ένα τόσο μεγάλο αλλά και ιστορικό βήμα."


    Το ερωτημα δεν ειναι αυτο που θετεις, αλλα το αν οι λαοι της Ευρωπης εχουν πραγματι τα ιδια συμφεροντα.Διοτι για να επιτευχθουν οι ενωσεις στις οποιες αναφερεσαι, πρεπει να υπαρχουν κοινα συμφεροντα.Και αυτο στην παρουσα φαση ειναι παντελως αδυνατο.Π.χ.οταν πριν απο 20 χρονια οι Γερμαναραδες τιναζαν στον αερα την κραταια πλην πολυπολιτισμικη Γιουγκοσλαβια, το εκαναν αποκλειστικα και μονο για τα δικα τους συμφεροντα.Δεν τους ενδιεφερε καθολου αν θα δημιουργουσαν προβλημα στην Ελλαδα-μια χωρα υποτιθεται εταιρο τους-απο την δημιουργια του ψευτομακεδονικου κρατους.Σκεφτηκαν καθαρα οικονομικίστικα.Βλεπεις εσυ στο κοντινο μελλον να υπαρξει κοινη και ανεξαρτητη Ευρωπαίκη εξωτερικη πολιτική, την στιγμη που οι περισσοτερες χωρες της ΕΕ ακολουθουν τους Αμερικάνους στις τρέλλες τους;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. "Δεν δικαιούται δια να ομιλει" ο πατριάρχης του νεοφιλελευθερισμού, ο ξεθεμελιωτης των Ευρωπαικών κοινωνιών και ο δημιουργος του απολυτου χαους.ΠΙΣΣΑ ΣΤΑ ΚΟΚΚΑΛΑ ΤΟΥ.
    Κατα τα αλλα συμφωνω με το σχολιο του @27 Ιουνίου 2010 12:31 μ.μ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ΠΙΑ ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ? ΕΧΕΤΕ ΔΕΙ ΠΟΤΕ ΚΡΑΤΟΣ ΧΩΡΙΣ ΚΟΙΝΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ? ΕΝΩΜΕΝΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΤΟ ΠΟΥΝ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Και κάτι ακόμη κ. Μαρίνο.
    Η αυξημένη τιμή του Ευρώ δεν έδωσε τεράστια αύξηση στις εξαγωγές των ΗΠΑ;
    Επίσης μόνο το θέμα της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας είναι το "παράξενο";
    Στο θέμα της εισβολής και κατοχής της Τουρκίας στην Κύπρο δεν είναι ντροπή για την ΕΕ;
    γ.κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Η θεωρία του Φρήντμαν, βασιζόταν στην ιδέα της ελεύθερης αγοράς (Laissez faire, laissez aller)γιατί πίστευε ότι η αγορά από μόνη της αναπτύσσει μηχανισμούς αυτοπροστασίας. Οταν έγινε το κράχ του 1929 όμως, κάποιοι τον ρώτησαν "τι έχει να πεί τώρα με αυτήν την καταστροφή" και απάντησε "Εχετε δίκιο. Εμείς οι μονεταριστές ευθυνόμαστε!"
    Ελίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.