του Γιώργου Παπανικολάου Ο κατακερματισμός, γνήσιο χαρακτηριστικό της ελληνικής επιχειρηματικότητας επί δεκαετίες, πνέει τα λοίσθια. Οι περισσότερες επιχειρήσεις της χώρας, ανήμπορες εδώ και χρόνια να είναι ανταγωνιστικές στο εξωτερικό, διαπιστώνουν έντρομες ότι τα τεράστια προβλήματα που δημιουργεί η οικονομική κατάσταση εξανεμίζουν σταδιακά και τις δυνατότητες επιβίωσής τους στην εσωτερική αγορά.
Ως τώρα ο προστατευτισμός του κράτους, η έλλειψη ορθολογικού ανταγωνισμού, το σπάταλο και αμαρτωλό Δημόσιο (σε συνδυασμό με την απέχθεια του Έλληνα "να μετράει τη δεκάρα" και τον πρόσκαιρο νεοπλουτισμό), προσέφεραν ευκαιρίες ανάπτυξης σε επιχειρήσεις που δεν είχαν ούτε το μέγεθος, ούτε την απαιτούμενη τεχνογνωσία, ούτε το ποιοτικό υπόβαθρο και την οργάνωση που θα έπρεπε να έχουν.
Όλα τα "έσωζε" το υψηλό περιθώριο κέρδους και η διαμόρφωση αγορών που λειτουργούσαν πρακτικά με υποτυπώδη ανταγωνισμό.
Τα φαινόμενα αυτά δεν αφορούσαν σε κάποιους συγκεκριμένους κλάδους ή σε κάποια μεγέθη εταιριών. Τουναντίον.
Από τα άπειρα "video-club" στις γειτονιές, στα αμέτρητα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης που σαν μανιτάρια ξεφύτρωναν στις πόλεις και στην επαρχία, έως τις υπεράριθμες εκδοτικές, κλωστοϋφαντουργικές, κατασκευαστικές και "τεχνολογικές" εταιρίες, ο κατακερματισμός αποτελούσε -και αποτελεί ακόμη- ενδημικό χαρακτηριστικό της ελληνικής επιχειρηματικότητας σε όλο της σχεδόν το εύρος, με βαριές επιπτώσεις όχι μόνο στο κόστος αλλά και στην ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών.
Η κατάσταση όμως πρόκειται να αλλάξει, και μάλιστα δραστικά, με καταλύτη τη βαριά οικονομική κρίση που περνά η χώρα.
Αιτία των συνενώσεων που θα γίνουν (και τα πρώτα δείγματα γίνονται ήδη ορατά μέσω κινήσεων όπως αυτή της Vivartia με τη ΜΕΒΓΑΛ) δεν θα είναι αυτήν τη φορά η πρόσκτηση χρηματιστηριακών υπεραξιών, ή έστω η ταχύτερη ανάπτυξη, αλλά η ίδια η επιβίωση σε ένα περιβάλλον που δεν μοιάζει καθόλου με το πρόσφατο παρελθόν.
Η οικονομική αδυναμία του δημόσιου τομέα (που προβλέπεται να συνεχιστεί επί χρόνια), σε συνδυασμό με τον δριμύτατο περιορισμό του εισοδήματος των ιδιωτών και την ολοένα διογκούμενη ανεργία, σηματοδοτεί περιορισμό της "πίτας" στους περισσότερους τομείς δραστηριότητας και επαναφέρει στο προσκήνιο το θέμα της τιμής (αλλά και της σχέσης μεταξύ τιμής και ποιότητας) στα διατιθέμενα προϊόντα και υπηρεσίες.
Κι αυτό καθιστά τις συνενώσεις μεταξύ εταιριών επιτακτικές προκειμένου να δημιουργηθούν συνέργιες και οικονομίες κλίμακος, αλλά και για να αυξηθεί το επιχειρηματικό μέγεθος, η "κρίσιμη μάζα", σε σημείο που να επιτρέπει καλύτερη διοίκηση και οργάνωση, ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και διεύρυνση του αντικειμένου σε νέες αγορές.
Εν ολίγοις, υπό τις παρούσες συνθήκες, η προώθηση "εξαγορών και συγχωνεύσεων" αποτελεί πλέον μονόδρομο στους περισσότερους τομείς δραστηριότητας. Γι' αυτό και η κυβέρνηση θα πρέπει να προσφέρει κίνητρα για την επίτευξή τους, τώρα ακριβώς που το έχει ανάγκη η αγορά.
Σημαντικό ρόλο θα πρέπει όμως να παίξει και ο τραπεζικός τομέας πιέζοντας, ενθαρρύνοντας και στηρίζοντας προς αυτήν την κατεύθυνση κι όχι απλώς "απαιτώντας" εκεί που μπορεί να επιβάλει αμαχητί τους όρους του (δηλαδή σε περιπτώσεις ήδη χρεωμένων και προβληματικών επιχειρήσεων).
Το σημαντικότερο πρόβλημα όμως, που μοιραία θα πρέπει να ξεπεραστεί, αφορά στην ίδια τη νοοτροπία του Έλληνα επιχειρηματία. Το "καλύτερο πρώτος στο χωριό παρά δεύτερος στην πόλη" πρέπει να δώσει τη θέση του στη διάθεση για συνεργασία και συνεταιρισμούς για ένα καλύτερο αποτέλεσμα.
Αυτό βέβαια δεν θα συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη. Θα πάρει χρόνο. Κι από την άλλη, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα βρεθούν αρκετοί που θα διαφωνήσουν "θεωρητικά" με το γεγονός ότι η συγκυρία ευνοεί τους ισχυρούς - και θα οδηγήσει σε αφομοίωση των λιγότερο δυνατών.
Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, οι εναλλακτικές είναι ιδιαίτερα δυσάρεστες.
Τα αποτελέσματα εξαμήνου των εισηγμένων έδωσαν ανάγλυφη την εικόνα που επικρατεί ήδη στις περισσότερες από τις εισηγμένες εταιρίες της χώρας μας, δηλαδή σε εταιρίες που κατά τεκμήριο είναι από τις μεγαλύτερες στον κλάδο τους. Η πλειονότητα έγραψε ζημίες, ενώ υπήρξαν και ολόκληροι τομείς βυθισμένοι βαθιά στο κόκκινο.
Συνεπώς, για πολλές περιπτώσεις ελληνικών επιχειρήσεων το δίλημμα έχει γίνει πλέον απλό - και απόλυτα σκληρό:
"Συνένωση ή… θάνατος".
Το θέμα είναι να το καταλάβουν έγκαιρα και οι ιδιοκτήτες τους. Διότι αν φτάσουν στο "και πέντε", αναμένοντας ένα θαύμα, ή ζητώντας αστρονομικές αποτιμήσεις, το πιθανότερο είναι ότι θα τους έχει απομείνει ένας λιγότερο ή περισσότερο αξιοπρεπής επιχειρηματικός θάνατος.
Συνεχίστε τα θέματα για την επιχειρηματικότητα και ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜην κολλάμε ΜΟΝΟ με τους διπλανούς προβοκάτορες.
Αν δεν στοχεύσουμε στην ΠΟΙΟΤΗΤΑ αυτών που παράγουμε είμαστε καταδικασμένοι στην γκρίνια και στην μιζέρια.
Φιλικά,
ΝΗΜΑ
ΤΙΠΟΥΚΕΙΤΟΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολλά λόγια για να μας πει ότι πρέπει νακλείσουν τα μπακάλικα για να μεγαλώσει ο "Βασιλόπουλος" και ο "Μαρινόπουλος". Ότι έγινε σε όλη την (καπιταλιστική) Ευρώπη. Ο ΔΟΛ ήθελε να "ενώσει" (αγοράσει) τα περίπτερα. Συχνότατα αυτές οι "ενώσεις" προωθούνται από το ίδιο το "κράτος" (δηλαδή την κυβέρνηση)όπως στην περίπτωση των κατασκευαστικών όπου μία απόκτησε την αποκλειστικότητα των Δημόσιων Εργων. Ε! οι άλλες θα κλείσουν.
Αυτά δεν αναιρούν το γεγονός ότι η μικρή επιχείρηση οφείλει να εκσυγχρονιστεί, αλλά εδώ η βοήθεια Κράτους και Τραπεζών πάσχει διοτι ποιος ενδιαφέρεται;-μίζες δεν υπάρχουν.
Όλα αυτά θα είχαν νόημα εάν ΔΕΝ χρηματοδοτούσε το κράτος όλη την αγορά (από τις Τράπεζες μέχρι τον ιδιωτικό τομέα).
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε άλλα λόγια ανακυκλώνουμε τις σάρκες μας και κάθε φορά τρώμε όλο και λιγότερο.
Όσες επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και να συνενώσεις εάν δεν έχεις ζήτηση, δεν έχεις επιχείρηση.
Σε ένα κόσμο όπου έχεις την Κίνα με εκατοντάδες εκατ. εργατικό δυναμικό, την Ινδία με άλλα τόσα και τόσες και τόσες χώρες που κάνουν άλματα με μεγάλες θυσίες, θέλεις πολλή σκέψη και φρέσκιες ιδέες για να βρεις την μαγική φόρμουλα για ένα λαό που έχει συνηθίσει να το παίζει πιο έξυπνος από τους άλλους, να μην μαθαίνει από τα λάθη του και να ψάχνει δικαιολογίες στα πιο απίθανα μέρη...
Σε κάθε περίπτωση η φόρμουλα δεν περιγράφεται σε μια σελίδα (ούτε δύο...)
Α.Π.
… Συνέχεια προηγουμένου
ΑπάντησηΔιαγραφήΈνα καλό μέγεθος για μια ελληνική επιχείρηση είναι κι’ αυτό των εβδομήντα πέντε απασχολουμένων υπαλλήλων. Ιδανικό θα έλεγα. Αρκεί να έχει κατάλληλο αντικείμενο ενασχόλησης, σ’ ενδεδειγμένη -γεωπολιτικά- εγκατάσταση. Επίσης η επικράτειά μας δεν προσφέρεται για πανελλαδικά δίκτυα διανομής, αγαθών και υπηρεσιών, αλλά για περιφερειακά, σε τακτικό τοπικό κι’ ευρύτερο -περιστασιακά- συντονισμό.
Το «καλύτερο πρώτος στο χωριό παρά δεύτερος στην πόλη» να γίνει «καλύτερος στο χωριό… γιατί δε με χωρά η πόλη». Και το «Συνένωση ή… θάνατος» να γίνει «επιστροφή στα πατρώα… για τα πάτρια»
(*) Δεν μπορούμε λ.χ. να θάβωμε τα ροδάκινα ή τα πορτοκάλια… και να καίμε το βούτυρο για να κρατηθεί η τιμή, όταν συνάνθρωποί μας λιμοκτονούν.
Αγαπητέ συντάκτη, μ’ όλο τον σεβασμό στην καλή σου πρόθεση & αγωνία σου, θα μου επιτρέψεις έναν -σχετικό- αντίλογο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ Ελλάδα όλη είναι μια ιδιαιτερότητα. Μικρή κι’ ιδιαίτερη ως είναι, επέτρεψέ μου ν’ αμφιβάλω αν θα μπορούσε να λειτουργήσει ποτέ ανταγωνιστικά, σε συνθήκες όπως αυτές διαμορφώθηκαν εσχάτως και τείνουν να ενταθούν ανεξέλεγκτα. Ίσως κι’ αν συνενωνόταν σε μία και μόνη επιχείρηση να μη ανταπεξέρχονταν στην διεθνή παλαίστρα με τους κανόνες που έρπουν τα ύφαλα της οικονομίας μας, και κάθε μικρής οικονομίας, ανταγωνιστικά. Αθεράπευτος ερασιτέχνης όπως είμαι -και θα μείνω- μπορεί να μη γίνομαι απολύτως αντιληπτός. Όμως το κλειδί για ’μάς είναι η συναγωνιστική παρουσία μας κι’ όχι η ανταγωνιστική προς -άλλους- προσπάθεια. Οι δικοί μας παράλληλοι συμβατοί κανόνες… κι’ όχι οι κανόνες των άλλων.
Τα μειονεκτήματά μας για τους κανόνες τους, μπορεί νά ’ναι πλεονεκτήματα με τους δικούς μας.
Ο Έλληνας -στην πλειονότητά του- είναι προικισμένος ελευθεροεπαγγελματίας κι’ απροίκιστος υπάλληλος. Είναι απείθαρχος απ’ τη φύση του, μα με ιδέες ταυτόχρονα και φιλότιμο, που δεν αντισταθμίζονται με ξενόφερτους «τύπους», ακόμη κι’ αν μοιάζουν δελεαστικοί στην ψυχρή λογική. Είμαστε θερμοί κι’ αλλοίμονο αν ψυχράνωμε.
Δεν θα διαφωνήσω στο περίγραμμα όσον αφορά την ανταγωνιστική μας αδυναμία, τον άλλοτε προστατευτισμό ή τον επιδοτούμενο «καταστρευτισμό», τον αδηφάγο «Δημόσιο» μηχανισμό ή αλλιώς ημετεροκυβερνητισμό, παθογένειες όμως, που η θεραπεία τους προέχει κάθε ιδιωτικής ατομικής η μαζικής «στροφής». Διαφορετικά κάθε πλεύση είναι εκ γενετής καταδικασμένη.
Το υψηλό περιθώριο κέρδους, ποτέ δεν υπήρξε για την πρωτογενή παραγωγή και την μεταποίηση -εκτός λίγων περιπτώσεων- γι’ αυτό και ασθένησαν οι «μέλισσες» και παράθρεψαν οι «κηφήνες». Για να σωθούν οι «κυψέλες» και ν’ απομένει «μέλι», χρειάζεται να «καούν» -χωρίς λύπηση- οι περίσσιοι κηφήνες και ν’ ανοιχτούν τα «μελίσσια» σε νέα «βοσκοτόπια». Νέες αγορές δηλ. … κι’ εκεί συμφωνούμε επίσης. Όμως με προϊόντα ποιοτικά… αν όχι αποκλειστικά-μονοπωλιακά, τέτοια… που να μη βρίσκονται απ’ τον καθένα στον καθένα, μα να πλεονεκτούν έναντι όσων θα μπορούσαν να τ’ ανταγωνιστούν.
Συμφωνώ και στο περίγραμμα των υπεράριθμων μικροεμπορικών δραστηριοτήτων, όρα, ταινιοθηκών, μικροκαταστημάτων κάθε όμοιου είδους, καθώς, στις βιοτεχνίες ομοίως και μικροβιομηχανίες ίδιου αντικειμένου. Διαφωνώ στην -αδύνατη εξ άλλου- συνένωσή τους.
Η λύση μπορεί να μεθοδευτεί με «προοδευτική οπισθοδρόμηση» από και προς τις ρίζες.
Η Ελλάδα είναι δυνατή και μπορεί να ενισχυθεί -ακόμη περισσότερο- όπου είναι δυνατή, για να ξαναγίνει ισχυρή… και πανίσχυρη, αναλόγως του μεγέθους της. Περισσεύουν άνεργοι εργάτες και υπάλληλοι… κι’ είναι ορφανή η ύπαιθρος από αγρότες και κτηνοτρόφους ελεύθερους. Περισσεύουν τεχνίτες ειδικοί στις πόλεις κι’ έχουν διαλυθεί οι συνεταιρισμοί κι’ οι κοινοπραξίες στις κωμοπόλεις και τα χωριά, με τα λιγοστά πια προϊόντα να μεταφέρονται χιλιόμετρα μακριά -στα λίγα κέντρα- αντί να αξιοποιηθούν στο τόπο του -ή κατά το δυνατόν εγγύτερα- το καθένα. Η Ελλάδα είναι δυνατή στην ναυτιλία και δεν ασχολήθηκε κανείς υπεύθυνος αρμόδιος αρκούντως μ’ αυτήν. Η Ελλάδα είναι πανίσχυρη στην ομογένειά της… και με ’κείνη ομοίως. Κλπ.
Πάντοτε η τιμή, καθώς και η σχέση ποιότητας τιμής, αποτελούσε παράγοντα προτίμησης μη αγνοήσιμο. Βεβαίως, σε μια εξελισσόμενη ομαλά αγορά, οι διακυμάνσεις είναι προβλέψιμες και αντιμετωπίσιμες ως ήπιες. Εδώ εξυφάνθηκαν και ξεχύθηκαν ανατροπές μη αντιμετωπίσιμες, εφ’ όσον αυτό ήταν το επιδιωκόμενο εξ αρχής, απ’ όπου εκπορεύτηκαν. Μη κρυβόμαστε, στο δάχτυλό μας.
Η Ελλάδα ως ότου μπορέσει να γίνει «παγκόσμιος» παίκτης όπου μπορεί να τα καταφέρει, έχει ανάγκη δικό της πρότυπο και σχεδιασμό. Αλλιώς θα λιώσει στις «συμπληγάδες» της παγκοσμιοποίησης, από τις πρώτες-πρώτες χώρες.
Προ ημερών συνέστησα -αν μου επιτραπεί η φράση- το δικό μας δόγμα… αυτό της «Ανυπόταχτης Ηθικής». Της ηθικής των κοινωνικών αρχών κι’ όχι της αγοραίας ηθικής*. Εκεί βρίσκεται η σωτήριά μας λύση. Συνεχίζεται ακολούθως…
Συνήθως σ΄αυτές τις περιπτώσεις, παρατηρείται το ίδιο σενάριο. Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό. Ομως τα μικρά ψάρια ή αλλιώς οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αποτέλεσαν την ραχοκοκκαλιά της ελληνικής οικονομίας στα χρόνια της Νεώτερης Ιστορίας μας. Τώρα όμως η μεσαία τάξη φαίνεται ότι δεν ενδιαφέρει και την εγκαταλείπουν. Ελίνα
ΑπάντησηΔιαγραφή