Οι σχέσεις ομογένειας-Ελλάδος σε νέες βάσεις

H ομογένεια να αφυπνιστεί και το ελληνικό κράτος να βγει από την μακαριότητά του και να τοποθετήσει τις σχέσεις του μητροπολιτικού κέντρου με την ομογένεια σε νέες βάσεις αμοιβαίου ενδιαφέροντος και αμφίπλευρης ωφελείας.

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Το θέμα της ουσιαστικής-και διαχρονικής-αδιαφορίας του ελληνικού κράτους απέναντι στην ιστορική διαδρομή της ομογένειας τέθηκε σε κλειστό κύκλο ομογενών που βρέθηκαν αυτές τις μέρες στην Αθήνα.

Το ίδιο θέμα απασχόλησε και ορισμένα μέλη του Προεδρείου του ΣΑΕ κατά την πρόσφατη παρουσία τους στη Θεσσαλονίκη ενώ η εκ νέου αναγνώριση της προσφοράς των Αποδήμων Ελλήνων από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια στο μήνυμά του με αφορμή τις εορτές των Χριστουγέννων, ήλθε να «δέσει» με την από βήματος της Βουλής λεκτική «αναθέρμανση» των σχέσεων με τους Απόδημους Έλληνες που επιχειρήθηκε κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού, από τον Υφυπουργό Εξωτερικών, κ. Σπύρο Κουβέλη ο οποίος χαρακτήρισε την ομογένεια ως τον «τρίτο μεγάλο πόλο της εξωστρεφούς οικονομικής πολιτικής της Ελλάδας».

Ωστόσο, παρά τις όποιες λεκτικές πομφόλυγες, γεγονός παραμένει ότι το επίσημο ελληνικό κράτος δείχνει να αδιαφορεί για την ομογένεια κάτι που εξηγεί, δημοσιογραφικά τουλάχιστον, δύο πράγματα:

1. Την μη ψήφιση από τους 300σιους του εκτελεστικού νόμου που θα υλοποιούσε την Συνταγματική επιταγή για την ψήφο των Αποδήμων. Και,

2. Την έλλειψη οποιασδήποτε συντονισμένης προσπάθειας εκ μέρους του επίσημου κράτους για την καταγραφή του Απόδημου Ελληνισμού.

Η αδιαφορία του ελληνικού κράτους να εκλαϊκεύσει το ομογενειακό έπος και, συγχρόνως, να καταγράψει το επιστημονικό, κοινωνικό, επιχειρηματικό και οικονομικό δυναμικό της ομογένειας έχει επισημανθεί από πολύ παλιά. Ήδη από το 1955 ο διαπρεπής ομογενής δημοσιογράφος, εκδότης του «Εθνικού Κήρυκα» της Νέας Υόρκης την περίοδο 1947-1977, Μπάμπης Μαρκέτος, είχε καυτηριάσει τους πνευματικούς ανθρώπους της γενέτειρας οι οποίοι ελάχιστα εμπνεύστηκαν όλα χρόνια από τον απόδημο ελληνισμό.

Την μεγάλη αυτή αλήθεια είχε επισημάνει από τις στήλες της «Νέας Εστίας» του γνωστού αρχαιότερου ελληνικού λογοτεχνικού περιοδικού.

Ο Μπάμπης Μαρκέτος, ο οποίος απεβίωσε στην Αθήνα το 1998 σε ηλικία 85 ετών, είχε πρωτοστατήσει σε κάθε δυναμική εκδήλωση ενδιαφέροντος της ομογένειας προς το μητροπολιτικό κέντρο με κορύφωση την υπόθεση του Εμπάργκο στις πωλήσεις όπλων από την Αμερική προς την Τουρκία μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο .

Το εμπάργκο και τα όσα ακολούθησαν, έριξε άπλετο φως πάνω στο μέγεθος της επιρροής των Ελληνοαμερικανών προσδίδοντας ιδιαίτερη αξία σε όσα για το θέμα αυτό είχαν γραφεί στη «Νέα Εστία» το 1955, για την απροθυμία του ελληνικού κέντρου να παρακολουθήσει με το επιβαλλόμενο ενδιαφέρον την πορεία των ξενιτεμένων του παιδιών.
Κι όμως, συγκριτικά με τους άλλους ευρωπαϊκούς και ασιατικούς πληθυσμούς, ο ελληνισμός έρχεται πρώτος και στο έμβασμα προς τον συγγενή και στο κοινωφελές τοπικό έργο, τον εθνικό έρανο και γενικά τον εθνικό ζήλο, που τον φέρει θερμό συμπαραστάτη και ασίγαστο συνήγορο των ελληνικών εθνικών αιτημάτων κοντά στις κυβερνητικές υπηρεσίες της Αμερικής, στον αμερικανό πολιτικό, τον δημοσιογράφο, τον πελάτη του μαγαζιού του, τον φίλο, τον γείτονά του.

Και μία δεύτερη παρατήρηση, το ότι, δηλαδή, το εθνικό κέντρο έμενε όλα τα χρόνια ασυγκίνητο και αδιάφορο μπροστά στην Ομογένεια, το επιτελούμενο έργο της και τη διάθεσή της να προσφέρει το περισσότερο, το πλέον αξιόλογο, στο χώρο των γενικότερων επιδιώξεων του έθνους, έξω και πέρα από το έμβασμα και την έκτακτη δωρεά για το κοινωφελές έργο, το τουριστικό ταξίδι - προσκύνημα στην Ελλάδα.

Όπως τόνιζε τότε στην «Νέα Εστία», ο Μπάμπης Μαρκέτος, «ο Ελληνισμός της Αμερικής παντού στην Ελλάδα και περισσότερο στην πρωτεύουσα είναι γνωστός ελάχιστα και επιπόλαια. Η ηγεσία της Ελλάδος πολιτική και πνευματική τον αγνοεί. Και πάντως τον κρατεί σε απόσταση. Το χωριό βέβαια γνωρίζει και τιμά τους ξενιτεμένους του. Η οικογένεια ακόμη περισσότερο. Ούτε όμως το χωριό ούτε και η οικογένεια κι ούτε, πολύ περισσότερο, η κοινωνία του χωριού και της πόλης γνωρίζουν τον Απόδημο Ελληνισμό σαν προσπάθεια και μόχθο, σαν ενιαίο σύνολο και σαν συνέχεια, τέλος, του ελληνικού εθνικού συνόρου. Η πολιτεία καθεύδει. Ο Έλληνας δάσκαλος κι ο καθηγητής δεν έχουν να πουν τίποτε στους μαθητές και φοιτητές. Οι Έλληνες λογοτέχνες διανοούμενοι το ίδιο ... »

Από όταν γράφονταν οι μεγάλες αυτές αλήθειες έχουν περάσει κοντά εξήντα χρόνια. Κι όμως, σχεδόν τίποτε δεν έχει αλλάξει παρά τα όποια βήματα έγιναν από πλευράς ελληνικού κράτους με κορυφαίο σημείο την δημιουργία του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ).

Ωστόσο το ΣΑΕ, είτε γιατί κάποιοι δεν το άφησαν να ανδρωθεί και να καταστεί οικονομικά αυτάρκες ώστε απογαλακτισμένο από τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις, να ανοίξει τις πόρτες του στην ομογένεια, είτε γιατί πέρασε μία πρώτη μεγάλη περίοδο από τη δημιουργία του σε ουσιαστική αδράνεια με μετακίνηση του ενδιαφέροντός του προς την ομογένεια της Μαύρης Θάλασσας, σήμερα βρίσκεται να προσπαθεί αγωνιωδώς να χαράξει μια νέα πορεία δίχως ωστόσο να εμπνέει για το αποτέλεσμα ούτε καν το σύνολο των μελών του προεδρείου του, όπως τεκμαίρεται από συνεντεύξεις, αλλά και κατ ιδίαν συνομιλίες ορισμένων από αυτούς με δημοσιογράφους.

Ούτως εχόντων των πραγμάτων μόνον σε μεμονωμένες προσπάθειες ορισμένων ομογενών, όπως για παράδειγμα του Συντονιστή ΣΑΕ Αμερικής κ. Θόδωρου Σπυρόπουλου, έχουν εναποτεθεί οι ελπίδες για ανασύσταση και ανασύνταξη του Απόδημου Ελληνισμού σε μία εποχή όπου παρά την απουσία εκδήλωσης του ενδιαφέροντος από το μητροπολιτικό κέντρο η ομογένεια όφειλε να αποτελεί την απαραίτητη συνισταμένη για την ευόδωση των προσπαθειών του εθνικού κέντρου τόσο στον κρίσιμο οικονομικό τομέα όσο και στην αντιμετώπιση των εθνικών μας θεμάτων.

Δυστυχώς, το νέο πνεύμα «χαμηλών τόνων» και «εθνικής αδράνειας» που επικρατεί στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής, σε συνδυασμό με την πολυδιάσπαση της ηγεσίας των ομογενών και την εμπορευματοποίηση του ομογενειακού Τύπου, στερούν από τη γενέτειρα των αγαθών της επιρροής και της δυναμικής του ομογενειακού λόμπι που υπό άλλες συνθήκες θα αποτελούσε εφαλτήριο εθνικών αγώνων και οικονομικής προοπτικής.

Χαρακτηριστικό της αρνητικής κατάστασης που επικρατεί και η οποία έχει οδηγήσει σε ουσιαστική ακύρωση της δύναμης της ομογένειας, είναι η απομόνωση των Παμμακεδονικών Οργανώσεων από το ΣΑΕ, εξαιτίας της διαφορετικής θέσης που έχει χαράξει και ακολουθεί από εκείνη της συμβιβαστικής φόρμουλας που έχει υιοθετήσει η ελληνική εξωτερική πολιτική των τελευταίων χρόνων στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων.
Στον αντίποδα, η ανακίνηση του θέματος της επαναλειτουργίας της Αγίας Σοφίας από τον ομογενή πρόεδρο της παγκόσμιας ενορίας «Αγιοσοφητών» κ. Κρις Σπύρου, την ώρα, μάλιστα, του ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος εκπέμπει διεθνές SOS, από το Φανάρι, δείχνει το δρόμο που θα μπορούσε να πορευτεί η ομογένεια στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής αλλά και παντού στον κόσμο.

Για να συμβεί αυτό πρέπει και η ομογένεια να αφυπνιστεί και το ελληνικό κράτος να βγει από την μακαριότητά του και να τοποθετήσει τις σχέσεις του μητροπολιτικού κέντρου με την ομογένεια σε νέες βάσεις αμοιβαίου ενδιαφέροντος και αμφίπλευρης ωφελείας.