Ανησυχώ μήπως δοθεί η Κύπρος για αντάλλαγμα

Η ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Ελένη Θεοχάρους τονίζει ότι υπήρξε διπλή ζημιά από την αξιολόγηση της Τουρκίας. Από τη μια πέρασε αλώβητη, ενώ από την άλλη εκφράζει το φόβο μήπως δοθεί η Κύπρος ως ένα από τα ανταλλάγματα που θα πάρει η Άγκυρα για να δεχθεί την ειδική σχέση αντί την πλήρη ένταξη στην ΕΕ.

Διπλή η ζημιά από την αξιολόγηση της Τουρκίας
ΕΛΕΝΗΘΕΟΧΑΡΟΥΣ:Πέρασε αλώβητη από Ευρωπαϊκό Συμβούλιο-Δεν γίνεται καθορισμός επαναξιολόγησης

Πώς είδατε την απόφαση της ΕΕ για την αξιολόγηση της Τουρκίας;
Η Τουρκία πέρασε αλώβητη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Στο τελικό κείμενο δεν υπάρχουν ούτε επιπρόσθετες κυρώσεις ούτε επιπτώσεις επί της Τουρκίας. Η μονομερής δήλωση της Κυβέρνησης αναφέρεται σε αυτονόητα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τα έξι κεφάλαια …επί των οποίων η Κυβέρνηση έχει θέσει κριτήρια και προϋποθέσεις με την απειλή να ασκήσει βέτο, τα τέσσερα είναι ήδη μπλοκαρισμένα. Ενέργειας, Πολιτισμού -είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι θα το μπλοκάρουμε, λόγω της καταστροφής της πολιτιστικής κληρονομιάς στα κατεχόμενα- της Δικαιοσύνης και της Ελεύθερης Διακίνησης Εργαζομένων. Ποιο κόστος προκαλούμε στην Τουρκία; Νομίζω ότι ο κόσμος δεν κοροϊδεύεται. Ούτε καν νέο ορόσημο για μια νέα αξιολόγηση δεν πέτυχε η Κυβέρνηση. Δεν γίνεται καν καθορισμός νέας αξιολόγησης τον Ιούνιο όπως ζήτησε ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ. Η αξιολόγηση παραπέμπεται στην ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Οκτώβριο του 2010 όπως γίνεται συνήθως. Η ζημιά είναι διπλή: Από τη μια η Τουρκία προχωρεί χωρίς προβλήματα προς την ένταξη και από την άλλη στο Κυπριακό εδραιώνει την θέση της για λύση συνομοσπονδίας. Την περασμένη βδομάδα χάσαμε μια ευκαιρία και η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στον πρόεδρο, ο οποίος απέφυγε να δώσει τη μάχη έστω και την υστάτη στιγμή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 10ης και 11ης Δεκεμβρίου και να το χειριστεί προσωπικά αναλαμβάνοντας και την ευθύνη.

Οι ενέργειες που έκανε η Κυβέρνηση Χριστόφια …ήταν νόθες, ασύντακτες και ελλειμματικές. Δεν ξεκαθαρίσαμε τι θέλουμε το Δεκέμβριο. Δηλώσαμε ότι θα αποφασίσουμε στο παρά πέντε. Και τώρα δεν γνωρίζουμε ούτε εμείς ούτε οι εταίροι μας τι θέλουμε. Σας έχω ήδη πει ότι δεν δίδεται απάντηση στην τουρκική προπαγάνδα ότι βρισκόμαστε κοντά σε λύση και ότι δεν θα πρέπει να τιμωρηθεί η Τουρκία. Η Τουρκία δεν έχει κόστος στην ΕΕ. Πώς θα υποχωρήσει και πώς θα γίνει διαλλακτικότερη στο Κυπριακό εάν δεν πληρώσει κόστος για την ασυνέπεια και αδιαλλαξία της;

Ποιες άλλες ενέργειες θα μπορούσαν να γίνουν; Θα έπρεπε από το Σεπτέμβριο να καταστήσουμε σαφές ότι θα παγώσουμε μονομερώς την τουρκική ενταξιακή πορεία ασκώντας βέτο σε κάθε προσπάθεια ανοίγματος ή κλεισίματος οποιουδήποτε κεφαλαίου. Έτσι οι πιέσεις θα κατευθύνονταν προς την Τουρκία για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, εάν ήθελε να προχωρήσει η ενταξιακή της πορεία. Και θα προέρχονταν και από τους ένθερμους θιασώτες της τουρκικής ένταξης. Αντιθέτως, λόγω της όλκιμης και ελατής στάσης μας, οι πιέσεις στο τέλος στράφηκαν πάνω μας για να μην ζητούμε κυρώσεις και για να μην δημιουργηθεί πρόβλημα με τις συνομιλίες κλπ. Στο τέλος παρουσίασαν προσχέδια απαράδεκτα Βρετανοί και Σουηδοί που αφαιρούσαν ακόμη και τα δικαιώματα των μικρών βέτο για μας δώσουν το αυτονόητο. Έτσι, χωρίς να καταβάλει οιονδήποτε κόστος η Τουρκία, εμείς πανηγυρίζουμε. Των οικιών ημών εμπιμπραμένων, ημείς άδομεν... Πώς ασκείται η πολιτική στις Βρυξέλλες;

Σε δύο κυρίως επίπεδα. Το ένα είναι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο ζούμε καθημερινά ως ευρωβουλευτές. Το άλλο είναι των λοιπών θεσμών της ΕΕ, όπως είναι η Επιτροπή και το Συμβούλιο. Στο Ευρωκοινοβούλιο, για να παράγεις πολιτική, πρέπει να εφευρίσκεις τα κατάλληλα κλειδιά, δηλαδή να συνεργάζεσαι με ευρωβουλευτές που έχουν θέσεις και κύρος, από διάφορες αντιπροσωπείες και πολιτικές ομάδες, με τους οποίους θα πρέπει να συνεργάζεσαι. Ταυτοχρόνως, επιβάλλεται η επαφή με αξιωματούχους και τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου. Για να παράγεις πολιτική πρέπει να ξέρεις εσύ τι θέλεις και να έχεις ξεκάθαρες και συγκεκριμένες τοποθετήσεις για να μπορούν να σε κατανοούν οι άλλοι. Η παραγωγή πολιτικής στις Βρυξέλες είναι μια σύνθετη διαδικασία. Για να φτάσεις ακόμη και σε αυτό, που ονομάζουμε συμβιβασμό, θα πρέπει να είσαι διεκδικητικός ακόμη και μαξιμαλιστής, χωρίς, όμως, ακρότητες. Διαφορετικά, στη διαπραγμάτευση και στο συμβιβασμό θα πάρεις λιγότερα από ό,τι επιδιώκεις ή μπορεί ακόμη και να βγεις και ζημιωμένος.

Μπορεί να διακριθεί ένας ευρωβουλευτής ανάμεσα στους επτακόσιους τόσους;
Ναι, εάν είσαι συνεπής, έχεις προσωπικότητα και όρεξη για δουλειά, εάν δεν είσαι θύμα ενός επαρχιώτικου κόμπλεξ μπορείς να διακριθείς, διότι δεν κρίνεσαι από το από πού είσαι αλλά από το πώς συμπεριφέρεσαι, δεν κρίνεσαι από το αν μιλάς πολύ αλλά από το τι λες, και αν έχεις απόψεις για τα μείζονα προβλήματα της ανθρωπότητας. Βεβαίως και από το αν κατέχεις τις θεματικές με τις οποίες ασχολείσαι. Εάν έχεις σοβαρό και μεστωμένο πολιτικό λόγο, εάν παράγεις έργο και αν κατανοήσεις ότι το Κυπριακό είναι μεν το κύριο θέμα που μας απασχολεί, αλλά η καταξίωση προκύπτει και από μια πλούσια πολύ-θεματική δράση, που αφορά ζητήματα όλης της ΕΕ, τότε σε υπολογίζουν και σε σέβονται.

Πώς θα χαρακτηρίζατε το κλίμα του Ευρωκοινοβουλίου;
Υπάρχουν φορές που το κλίμα είναι καλό, θετικό και άλλες, που μπορεί να είναι συγκρουσιακό. Συνεπώς, είμαστε καταδικασμένοι να συζητούμε, παρά τις διαφορές μας, κατά τρόπο «πολιτισμένο» μέχρι να βρούμε τον κοινό παρανομαστή. Κάποτε απογοητεύομαι από το χαμηλό επίπεδο των συζητήσεων, αλλά παίρνω κουράγιο όταν οι συζητήσεις είναι ανεβασμένες. Αυτή είναι η ομορφιά της δημοκρατίας, χωράμε όλοι ισότιμα.
Ποια η σχέση σας με τους άλλους πέντε Κύπριους ευρωβουλευτές;
Άριστες. Προσπαθούμε ο καθένας από μόνος του και όλοι μαζί να προωθούμε και να υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντα της Κύπρου και να τα προσαρμόζουμε με εκείνα των λοιπών εταίρων. Βεβαίως, ο καθένας έχει τις δικές του απόψεις και διαφορετικές θέσεις και ιδεολογίες, προσωπικές και του κόμματός του. Με καλή θέληση όλα μπορούν να πάνε καλά. Πρέπει να σκεφτόμαστε θετικά.

Υπάρχει στενή συνεργασία με τον ΔΗΣΥγια τα τεκταινόμενα στις Βρυξέλλες ή είστε κάπως αυτόφωτη;
Ο ΔΗΣΥ ανήκει στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) και εδώ ενεργούμε μέσα σε αυτά τα πλαίσια. Στη διαμόρφωση των θέσεων του ΕΛΚ έχει συμβάλει και ο ΔΗΣΥ. Εμείς στις Βρυξέλλες επί τη βάσει των κοινών αρχών και αξιών του ΕΛΚ και της ΕΕ θέτουμε τις δικές μας πινελιές και προσωπικές σφραγίδες ο καθένας. «Κάπως αυτόφωτη» δεν ήμουν ποτέ. Είχα και έχω πάντοτε ξεκάθαρες απόψεις και τις καταθέτω με παρρησία. Στον ΔΗΣΥ ο κάθε πολιτικός έχει την δυνατότητα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του και προσωπικά δεν θα μπορούσα ποτέ να είμαι σε ένα χώρο όπου θα έπρεπε να βγάλω άδεια για να μιλήσω. Αν αυτό συνιστά για σας την έννοια του «αυτόφωτος», τότε δεχθείτε την απάντηση μου. Ωστόσο για μένα η έννοια της πεφωτισμένης προσωπικότητας είναι πολύ ευρύτερη. Το πόσο φως εκπέμπει κάθε κόμμα εξαρτάται από την ευρύτητα των ιδεών που διακινεί και όχι από το αν όλοι όσοι ακολουθούν την πεπατημένη των κυπριακών δεδομένων θέλουν τις ανεξάρτητες φωνές ως αιρετικές και εκτός γραμμής και τις αποκλείουν από τον δημόσιο διάλογο. Υπάρχουν από τη μια πλαίσια δράσης και από την άλλη πολιτικές και άλλες προσωπικές απόψεις τις οποίες, εάν ο πολιτικός δεν τολμά να τις λέει είναι καλύτερα να καθίσει σπίτι του. Τα κόμματα δεν είναι στρατιωτικά σύστημα ολοκληρωτικού τύπου με πειθαρχημένους και άβουλους φαντάρους. Οι εποχές που αποφάσιζε ο εις και μόνος έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Πιστεύω στους ενεργούς πολίτες και στους ενεργούς πολιτικούς. Και είμαι αντίθετη με τις μαριονέτες. Είναι καρκινώματα της υγιούς σκέψης και της δημοκρατίας. Και πολεμώ τα καρκινώματα και ως πολιτικός και ως γιατρός και ως άνθρωπος.


Ανησυχώ μήπως δοθεί η Κύπρος για αντάλλαγμα

Πόσο και πώς θα καθορίσει την ΕΕ η Συνθήκη της Λισαβόνας;
Θα δούμε. Δεν εκτιμώ ότι έχει γίνει κάτι το εντυπωσιακό. Έχουν παρθεί κάποιες αποφάσεις για κάποια ουσιαστικά βήματα, όπως το γεγονός ότι το Συμβούλιο θα έχει πρόεδρο κάθε 2 ½ χρόνια, θα έχουμε ύπατο εκπρόσωπο στα θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και ένα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με αναβαθμισμένες εξουσίες. Το ζητούμενο για μένα δεν είναι η έγκριση της Συνθήκης αλλά η εφαρμογή της, επιτυχώς, καθώς και αν οι Ευρωπαίοι πολίτες γνωρίζουν το πώς θα λειτουργήσει και πώς θα τους επηρεάσει. Εκτιμώ ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών αγνοεί και πιστεύω ότι στο θέμα αυτό η ΕΕ αποτυγχάνει, διότι δεν κάνει κοινωνούς των αποφάσεων της και της λειτουργίας της τους πολίτες. Υπό την απειλή νέων αδιεξόδων, μετά από τα δύο όχι της Γαλλίας και της Ολλανδίας, η Συνθήκη σε όλες τις χώρες πλην της Ιρλανδίας εγκρίθηκε με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς επαρκή διάλογο και ενημέρωση και χωρίς την ενεργό συμμετοχή του πολίτη.

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει;
Η καταστροφή του περιβάλλοντος και οι επιπτώσεις της, καθώς και η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ ως πλήρες κράτος ή με το καθεστώς της ειδικής σχέσης. Είναι δυο πολύπλοκα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και θρησκευτικά ζητήματα που θα προκαλέσουν μετακινήσεις πληθυσμών και δημιουργία σύνθετων προβλημάτων συναφών με τη συνοχή της ΕΕ. Η Τουρκία, εάν ενταχθεί, θα δημιουργήσει ένα νέο κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, θεσμικό, θρησκευτικό και κοινωνικό χάρτη ακόμη και κρίση στην ΕΕ. Εάν πάλι δεν ενταχθεί στην ΕΕ ως πλήρες κράτος μέλος θα υπάρχει ο κίνδυνος κρίσης, διότι κανείς δεν ξέρει πώς θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ σε μια τέτοια εξέλιξη και οι χώρες που για τα δικά τους συμφέροντα θέλουν διακαώς την Τουρκία στην ΕΕ. Μπορεί πάντως να βολεύεται και η ίδια η Τουρκία από τη μη ένταξή της στην ΕΕ. Αυτό που φοβάμαι είναι μήπως δοθεί η Κύπρος ως ένα από τα ανταλλάγματα που θα πάρει η Άγκυρα για να δεχθεί την ειδική σχέση αντί την πλήρη ένταξη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση περνά κρίση;
Ναι, κρίση κοινωνική, ηθική και οικονομική. Θα σας μιλήσω μόνο για την τελευταία, για τα υπόλοιπα χρειαζόμαστε πολύ χρόνο. Η οικονομική κρίση είναι έντονη, όχι μόνο στους δείκτες της οικονομίας, αλλά και στην καθημερινή ζωή. Αναζητά πρακτικές μορφές λύσης και μέτρα που θα τη βοηθήσουν να ανακάμψει σταδιακά και σταθερά ως το 2011. Και είναι τυχερή η Κύπρος που εντάχθηκε στην ΟΝΕ και δεν ακούσαμε το ΑΚΕΛ, διότι η λίρα θα είχε υποτιμηθεί και θα είχαμε έναν ακόμη πονοκέφαλο να αντιμετωπίσουμε πέραν του δημοσιονομικού ελλείμματος, το οποίο για την Κύπρο βρίσκεται στο 3,5% όπως εκτιμά η ΕΕ και υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει το 6% επί του ΑΕΠ το 2010. Το έλλειμμα αυτό το οποίο θα κληθεί να πληρώσει ο πολίτης δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της οικονομικής κρίσης, αλλά και της κακής δημοσιονομικής διαχείρισης από την Κυβέρνηση, που δίδει πολλές φορές την εντύπωση πως στόχος της είναι πρώτο να οικοδομήσει ένα ισχυρό ΑΚΕΛ, αντί μια ισχυρή οικονομία και ένα ισχυρό κράτος. Εκτιμώ ότι, εάν δεν το προσέξει αυτό το σημείο, θα αποτελέσει και την αχίλλειο πτέρνα της Κυβέρνησης.

Ο ναός της Δημοκρατίας της ΕΕ είναι η Ευρωβουλή

Έχει απαντήσεις στα καίρια προβλήματα ή μήπως η ενωμένη Ευρώπη είναι για τα ανώδυνα;Εάν δεν είχε απαντήσεις στα δύσκολα να μην έχετε καμιά αμφιβολία ότι θα κατέρρεε. Και το έχει αποδείξει εδικά επί γαλλικής Προεδρίας ότι μπορεί να διαχειριστεί μεγάλες κρίσεις, όπως ήταν αυτή του καλοκαιριού του 2008 στον πόλεμο Ρωσίας και Γεωργίας. Η ΕΕ ενεργεί ως το σημείο που εμείς τα κράτη-μέλη της επιτρέπουμε να ενεργεί και οι διάφορες εξαρτήσεις ή αλληλεξαρτήσεις της με τις ΗΠΑ. Η ΕΕ δεν είναι κάτι αόριστο. Για τη λήψη των αποφάσεων ψηφίζουν και ευρωβουλευτές και οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Συνεπώς, όταν μιλούμε για την ΕΕ και τις απαντήσεις στα προβλήματά της και στις ικανότητες της, αναφερόμαστε στους ίδιους τους εαυτούς μας.

Η Ευρωβουλή και με τη Συνθήκη της Λισαβόνας θα εξακολουθεί να είναι ο πιο αδύναμος κρίκος από τα τρία όργανα;
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ο ναός της δημοκρατικής ΕΕ, αφού είναι ο μόνος θεσμός του οποίου τα μέλη εκλέγονται απευθείας από το λαό. Η ΕΕ είναι ένας πρωτογενής διεθνής Οργανισμός και με τη Συνθήκη της Λισαβόνας ενισχύεται ο νομοθετικός και θεσμικός του ρόλος αφού διευρύνονται οι τομείς στους οποίους το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει δικαίωμα συναπόφασης. Δηλαδή, το Συμβούλιο δεν μπορεί να νομοθετήσει χωρίς να συνδιαλλαγεί με την Ευρωβουλή και χωρίς η Ευρωβουλή να δώσει τη σύμφωνο γνώμη της.
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ