Η Τουρκία κι η Ευρώπη

."Διπλωματικές ζεϊμπεκιές""Η Τουρκία, οι ευρωπαίοι φίλοι της και, φυσικά, η Ουάσιγκτον ευελπιστούν ότι θα περάσει όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα τον «σκόπελο» του Δεκεμβρίου, συνεχίζοντας τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της και ρίχνοντας όλο το βάρος στην Κύπρο για μια λύση «με συνοπτικές διαδικασίες», μέχρι τον προσεχή Απρίλιο.

Αλίκη Χουλιάρα

Διμερείς επαφές είχε, στο περιθώριο της συνόδου υπουργών του ΟΑΣΕ που ολοκληρώθηκε χθες στην Αθήνα, ο πρωθυπουργός με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Αχμέτ Νταβούτογλου. Αποτέλεσμα της συνάντησης, η συμφωνία της κυβέρνησης να εντατικοποιηθούν οι ελληνοτουρκικές επαφές για το θέμα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και να λειτουργήσει ένα Ανώτερο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας σε επιμέρους τομείς. Ωστόσο, καμία πλευρά δεν αναφέρθηκε στη στάση που θα τηρήσει ενόψει του Συμβουλίου Κορυφής της ΕΕ. Την προσεχή Δευτέρα, το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες θα εξετάσει το θέμα της περαιτέρω διεύρυνσης της ΕΕ -όπου και το κεφάλαιο που αφορά την αξιολόγηση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Με τη λήξη των εργασιών της Συνόδου, ολοκληρώνεται ο πρώτος κύκλος των διαπραγματεύσεων της γειτονικής χώρας με την ΕΕ και μαζί με αυτόν, οι υψηλές προσδοκίες για γρήγορη εξομάλυνση των σχέσεων Κύπρου -Τουρκίας. Σύμμαχοι και εταίροι ζητούν από την Ελλάδα να μη θέσει εμπόδια στην ενταξιακή της πορεία, παρά την επιμονή της Αγκυρας να μην αναγνωρίζει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Άγκυρας και, άρα, την Κυπριακή Δημοκρατία.

Δώρα Αντωνίου, εφημερίδα Καθημερινή
"Ελληνική αντιπρόταση στην Άγκυρα"
"Με πρόταση για αναθέρμανση της διαδικασίας διερευνητικών επαφών για την υφαλοκρηπίδα απαντά η Αθήνα στο αίτημα της Αγκυρας, μέσω της επιστολής του Τούρκου πρωθυπουργού κ. Ταγίπ Ερντογάν προς τον Ελληνα ομόλογό του κ. Γιώργο Παπανδρέου, για εφ' όλης της ύλης διάλογο. Ο κ. Παπανδρέου έκανε την επισήμανση αυτή στη συνάντηση που είχε χθες, στο περιθώριο των εργασιών της υπουργικής διάσκεψης του ΟΑΣΕ, με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, κ. Αχμέτ Νταβούτογλου.

Την ίδια στιγμή, από την Πράγα όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας απηύθυνε για άλλη μια φορά αυστηρό μήνυμα προς την Τουρκία, δηλώνοντας ότι σε κάθε διεύρυνση οι υποψήφιες χώρες πρέπει να πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει η Ε.Ε. και για καμιά υποψήφια χώρα δεν πρέπει να υπάρξουν εκπτώσεις.
Οπως δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, κ. Δημήτρης Δρούτσας, αυτό που από ελληνικής πλευράς επισημάνθηκε στη χθεσινή συνάντηση με τον κ. Νταβούτογλου, είναι ότι θα πρέπει η διαδικασία των διερευνητικών επαφών, που εξελίσσεται με υποτονικούς ρυθμούς, να γίνει πιο αποτελεσματική, να αποκτήσει άλλη ταχύτητα και, εφόσον απαιτηθεί, το θέμα της υφαλοκρηπίδας να οδηγηθεί στη Χάγη.

Ο κ. Παπανδρέου δεν επέδωσε χθες, όπως αναμενόταν, την απαντητική του επιστολή για τον κ. Ερντογάν, κάτι που πρόκειται να γίνει τις επόμενες ημέρες. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ μετέφερε στον Ελληνα πρωθυπουργό την επιθυμία του κ. Ερντογάν για μεταξύ τους συνάντηση. Η Αθήνα διαμηνύει ότι για να είναι ουσιαστική μια τέτοια συνάντηση θα πρέπει να προετοιμαστεί σωστά, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν είναι στις προτεραιότητες του πρωθυπουργού. Ωστόσο, στις αρχές του χρόνου αναμένεται να μεταβεί στην Αγκυρα ο κ. Δρούτσας."

Κύρα Αδάμ, εφημερίδα Ελευθεροτυπία
"Συμφωνία για συμβούλιο ελληνοτουρκικής συνεργασίας"
"Οι δύο πλευρές, «βάζοντας στην άκρη» τον σκόπελο του Συμβουλίου Κορυφής στις 10 Δεκεμβρίου, φαίνεται ότι συζήτησαν όλα τα σημεία των προτάσεων Ερντογάν που καταγράφησαν στην πρόσφατη επιστολή του κ. Ερντογάν. Εσπευσαν μάλιστα από τώρα να αλληλοδεσμευθούν σε εντατικό διμερή διάλογο. Η ελληνική πλευρά αποδεχόμενη επί της ουσίας την τουρκική πρόταση για εφαρμογή του «τουρκικού μοντέλου» συνεργασίας με προβληματικούς γείτονες τους, (π.χ. Συρία, Αρμενία κ.λπ.), αποδέχθηκε τη δημιουργία Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, το οποίο θα συντονίζει την επιμέρους συνεργασία υπουργείων (πέραν των ΥΠΕξ) σε διάφορους τομείς.

Σε 4 τομείς
Σύμφωνα με ανώτατη ελληνική κυβερνητική πηγή, η συνεργασία αυτή θα προωθηθεί σε τέσσερις τομείς:
1. Διμερή. Η Αθήνα και η Αγκυρα συμφώνησαν να εντατικοποιήσουν τις διερευνητικές επαφές, κυρίως για το θέμα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας. «Αυτό θέλουμε να λύσουμε εν ανάγκη μέσω του Δικαστηρίου της Χάγης», ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια ελληνική πηγή, η οποία επέμεινε ότι η συζήτηση αυτή «θα προχωρήσει με πιο γρήγορους ρυθμούς». Η ελληνική πλευρά επιφυλάχθηκε να αναφέρει ότι η συζήτηση επεκτάθηκε και σε θέματα μειονοτήτων σε Ελλάδα και Τουρκία, λέγοντας απλώς ότι «ήταν μια γενικού χαρακτήρα συζήτηση. Θέλουμε να αναπτύξουμε τη συνεργασία». Αντιθέτως, ο κ. Νταβούτογλου επέμεινε ότι «συζητήθηκαν όλα τα θέματα της επιστολής Ερντογάν»... ώστε να υπάρξει το ανώτατο επίπεδο συνεργασίας μέσω διπλωματικού διαλόγου. Ο κ. Νταβουτόγλου ανέφερε ακόμα ότι «συζητήθηκαν θέματα μειονοτήτων σε Ελλάδα και Τουρκία», επιχειρώντας έτσι προφανώς να περάσει την πάγια τουρκική άποψη ότι οι δύο μειονότητες είναι και οι δύο «εθνικές» και όχι μουσουλμανική μειονότητα στη Δ. Θράκη και ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη.
2. Ευρωπαϊκά. Η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να παρέχει «τεχνογνωσία» και την εμπειρία της στην Τουρκία κατά την ενταξιακή διαδικασία της.
3. Περιφερειακά. Οι δύο χώρες θα εντείνουν τη συνεργασία τους στα Βαλκάνια, στη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο.
4. Παγκόσμιο επίπεδο, με έμφαση στην κλιματική αλλαγή.

Και με Ερντογάν
Η ελληνική πλευρά επέμεινε ότι «είμαστε στην αρχή της κουβέντας» και πρόσθεσε ότι στις αρχές του νέου χρόνου θα υπάρξει συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών που θα εξετάσει την πορεία των συνομιλιών. Οσο για τη συνάντηση των δύο πρωθυπουργών, η ίδια ελληνική πηγή ανέφερε ότι και οι δύο πλευρές έχουν τη βούληση να γίνει συνάντηση των δύο πρωθυπουργών «όταν αυτή προετοιμαστεί καλά».
Από την πλευρά του ο κ. Νταβούτογλου σημείωσε ότι η χθεσινή συνάντηση ισοδυναμεί με «προφορική απάντηση» της Αθήνας στην επιστολή Ερντογάν."

Κύρα Αδάμ, περιοδικό Γαλέρα
"Διπλωματικές ζεϊμπεκιές"
"Η Τουρκία, οι ευρωπαίοι φίλοι της και, φυσικά, η Ουάσιγκτον ευελπιστούν ότι θα περάσει όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα τον «σκόπελο» του Δεκεμβρίου, συνεχίζοντας τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της και ρίχνοντας όλο το βάρος στην Κύπρο για μια λύση «με συνοπτικές διαδικασίες», μέχρι τον προσεχή Απρίλιο.

Τα δεδομένα που δεν αλλάζουν είναι ότι η Τουρκία θα εξακολουθήσει τις διαπραγματεύσεις της με τα 8 κεφάλαια κλειστά έως ότου εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας, να ανοίξει, δηλαδή τα λιμάνια και αεροδρόμια της στην Κύπρο και να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τη Λευκωσία, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων της. Επιπροσθέτως, ακόμα κι αν ολοκληρώσει επιτυχώς τις διαπραγματεύσεις της, θα κριθεί εκ νέου από τις χώρες μέλη αν θα γίνει πλήρες μέλος, με βάση τη δυνατότητα «απορρόφησης» της από την ΕΕ, ενώ παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο να παραπεμφθεί η Συμφωνία Προσχώρησης της Τουρκίας σε δημοψηφίσματα στα κράτη μέλη.

Περιττό, ίσως, να αναφερθεί ότι στα δεδομένα που δεν έχουν αλλάξει είναι η στάση της Τουρκίας, η οποία αρνείται πεισματικά να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο, δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα σε κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας (π .χ. θαλάσσιες έρευνες υδρογονανθράκων στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη), ενώ προκαλεί και νέα προβλήματα στην Ελλάδα, αμφισβητώντας εμπράκτως το Αιγαίο, με αποκορύφωμα την «απονέκρωση» της περιοχής στο Φαρμακονήσι και το Αγαθονήσι.

Τα δεδομένα που έχουν αλλάξει εντοπίζονται μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στην Ελλάδα. Οι 27, απορροφημένοι από τη βαριά οικονομική κρίση τους και τη χαλάρωση στη λειτουργία της Ένωσης, περιμένοντας -επιτέλους- να τεθεί σε εφαρμογή η αποδεκατισμένη Συνθήκη της Λισσαβόνας, δεν δείχνουν καμιά διάθεση τώρα για «βαριές» πολιτικές απέναντι σε τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία. Παραμένει αναλλοίωτη, για την ώρα, η θέση της Γαλλίας, της Γερμανίας, αλλά και της Αυστρίας ότι η Τουρκία, ακόμα κι αν ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις της επιτυχώς, θα πρέπει να αποκτήσει καθεστώς «ειδικής σχέσης» με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ουδέποτε να καταστεί πλήρως ενεργό μέλος της. Αλλά αυτό είναι στοιχείο «διαχρονικό» που δεν επηρεάζει την παρούσα φάση των διαπραγματεύσεων.

Μέσα στη γενικότερη «χαλάρωση» και «βαρυθυμία» της ΕΕ, η τρέχουσα προεδρία της Σουηδίας και -πάντοτε παρασκηνιακά και αποτελεσματικά- η Βρετανία κατασκεύασαν ένα «πλαίσιο συζήτησης» για τον Δεκέμβριο απολύτως ευνοϊκό για την Τουρκία. Στην έκθεση προόδου για τη χώρα και την επαναξιολόγηση της τον Δεκέμβριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο αρμόδιος Επίτροπος για τη Διεύρυνση Ολι Ρεν, και η σουηδική προεδρία απέκλεισαν δια ροπάλου την πιθανότητα διακοπής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, ακόμα κι αν δεν έχει εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας. Επιμένουν, ακόμα, ότι δεν υπάρχει περίπτωση το Συμβούλιο να επιβάλλει πρόσθετες κυρώσεις στην Άγκυρα, απειλώντας εμμέσως τη Λευκωσία ότι, αν επιμείνει σε πρόταση κυρώσεων στο Συμβούλιο (όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία), τότε θα επαναφέρει στο τραπέζι την αποκατάσταση των οικονομικών σχέσεων με τα κατεχόμενα (θέμα που απαιτεί ειδική πλειοψηφία στην απόφαση).

Το σκηνικό θα βαρύνει περισσότερο για τη Λευκωσία από τον Ιανουάριο, όταν τεθεί σε εφαρμογή η Συνθήκη της Λισσαβόνας και αναλάβει τα καθήκοντα της η «υπουργός Εξωτερικών» της ΕΕ, βαρόνη Κάθριν Άστον. Μια κύρια με μηδενική πείρα στα ευρωπαϊκά θέματα (Επίτροπος Εμπορίου μόνον τον τελευταίο ενάμιση χρόνο), αλλά «κολλητή» εξωκοινοβουλευτική συνεργάτιδα του Τόνι Μπλερ επί πρωθυπουργίας του. Με δύο λόγια, όταν από τον Ιανουάριο η εξωτερική πολιτική της ΕΕ θα περάσει κατ' ουσία στα χέρια του «βαθέως» γραφειοκρατικού μηχανισμού του Φόρεϊν Όφις (και κατ' επέκταση και της Ουάσιγκτον) θα πολλαπλασιαστεί ο βαθμός δυσκολίας κινήσεων της Λευκωσίας απέναντι στην Άγκυρα.

Η Λευκωσία βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι δεν συζητά θέμα διακοπής των ενταξιακων διαπραγματεύσεων της Τουρκίας τον Δεκέμβριο, γιατί δεν θα έχει ούτε έναν σύμμαχο σ' αυτή τη θέση -ούτε καν την Αθήνα. Επιχειρεί, λοιπόν, σχεδόν ή απολύτως μόνη της να σώσει τα προσχήματα, ώστε η Τουρκία να μη βγει αλώβητη από την επανεξέταση του Δεκεμβρίου και επιπλέον να βρεθεί μπροστά και σε νέα εμπόδια στη διαπραγματευτική πορεία της. Ήδη ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου αναφέρεται σε «επιπτώσεις» και όχι «κυρώσεις» σε βάρος της Τουρκίας. Με δεδομένο ότι οι 27 θα περιοριστούν σε «αυστηρές» φραστικές επιπλήξεις της Τουρκίας στο Κείμενο των Συμπερασμάτων του Δεκεμβρίου, η Λευκωσία βρίσκεται μπροστά στο ενδεχόμενο να πάρει μόνη της μέτρα εναντίον της Άγκυρας.

Η διέξοδος είναι και πάλι το μπλοκάρισμα και νέων διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας. Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για πέντε νέα κεφάλαια, εκ των οποίων το σημαντικότερο -που έχει παγώσει «άτυπα» μέχρι στιγμής- είναι αυτό της Ενέργειας. Ένα κεφάλαιο, που είναι αυτονόητο ότι ενδιαφέρει ιδιαιτέρως την Τουρκία, η οποία «χτίζει την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική της» στο ενδεχόμενο να καταστεί ο μεγαλύτερος «ευρωπαϊκός δρόμος» για τη μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ευρώπη (εν μέρει ρωσικού, αλλά κυρίως από τις άλλες χώρες της Κασπίας), προς μεγάλη χαρά της Ουάσιγκτον και των «συμμάχων» τους κρατών μελών.

Η στάση της Αθήνας με τη νέα κυβέρνηση απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, καθώς τώρα αρχίζει να ξετυλίγεται ένα μπερδεμένο για την ώρα κουβάρι. Η κυβέρνηση ευθύς εξ αρχής «είδε μακριά» και, προσπερνώντας το παρόν, άρχισε να μιλά για νέο «οδικό χάρτη» της Τουρκίας στην ΕΕ (χωρίς σημείο έναρξης και χρονικό προσδιορισμό λήξης). Η Αθήνα είναι πολύ προσεκτική στις εκφράσεις της. Δεν αναφέρεται σχεδόν ποτέ ονομαστικά στην υποχρέωση της Άγκυρας να εφαρμόσει τώρα το Πρωτόκολλο της Άγκυρας. Επιτίθεται όμως με σφοδρότητα εναντίον της Γαλλίας και της Γερμανίας που θέλουν την ειδική σχέση διότι αυτή «είναι ενάντια στα εθνικά συμφέροντα». Επαναφέρει πεισματικά τη «διαδικασία του Ελσίνκι», ώστε Ελλάδα και Τουρκία να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την επίλυση του θέματος της υφαλοκρηπίδας (αφήνοντας σαφέστατα να εννοηθεί ότι τα ελληνικά χωρικά ύδατα μπαίνουν σε διαπραγμάτευση), ενώ «ξεχνά» ότι στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης θα παραπεμφθούν και «άλλα συναφή θέματα» που ουδείς κατονομάζει. Με δυο λόγια η Αθήνα δείχνει να καταστρώνει τον «οδικό χάρτη» για τις σχέσεις της με την Τουρκία στο μέλλον, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το «ενοχλητικό» Κυπριακό θα έχει λυθεί (όπως - όπως;) στο ενδιάμεσο. Τον Ιανουάριο αναμένεται να υποδεχθεί στην Αθήνα τον κ. Ερντογάν και γι’ αυτές «τις λεπτομέρειες»."

Γιώργος Δελαστίκ, εφημερίδα Έθνος
"Τι θα γίνει με ΕΕ – Τουρκία;"
"Τελειωμένο πρέπει να θεωρείται γι’ αυτή τη φάση το θέμα των σχέσεων ΕΕ - ΠΓΔΜ. Μετά τη σαφή θέση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ ότι αποκλείεται να επιτρέψει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων μεταξύ Βρυξελλών και Σκοπίων αν προηγουμένως δεν επιλυθεί το θέμα της ονομασίας της γειτονικής χώρας, όλα δείχνουν ότι δεν πρόκειται ούτε καν να συζητηθεί το ζήτημα της έναρξης συνομιλιών στη σύνοδο κορυφής των «27» την ερχόμενη εβδομάδα.

Προκειμένου να μην εξαναγκάσουν την Ελλάδα να προβάλει ένα ακόμη βέτο κατά της ΠΓΔΜ, πράγμα που αναπότρεπτα θα καθιστούσε απολύτως ανελαστική τη θέση της Αθήνας για αρκετά χρόνια, η σουηδική προεδρία και η Κομισιόν θα αναβάλουν επ’ αόριστον τη συζήτηση του θέματος. Ακόμη και η ηγεσία των Σκοπίων προωθεί πλέον αυτή την οδό διαφυγής. Η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν έχει καμιά αντίρρηση για την εξέλιξη αυτή, την επ’ αόριστον αναβολή. Αντιθέτως, αισθάνεται ικανοποιημένη και δικαίως, αφού κατέκτησε άκοπα μια πολιτική και διπλωματική νίκη. Το μέτωπο με την ΠΓΔΜ άλλωστε το άνοιξαν κυριολεκτικά εκ του μη όντος η Κομισιόν και ο Φινλανδός επίτροπος Ολι Ρεν που ήταν αρμόδιος για τη διεύρυνση της ΕΕ (και τώρα έγινε «νέος Αλμούνια» στην καινούργια σύνθεση της Επιτροπής), αμέσως μετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ. Προφανώς αφενός ήθελαν να διαπιστώσουν αν ο Γιώργος Παπανδρέου ήταν έτοιμος να υποχωρήσει στο ζήτημα αυτό και αφετέρου άνοιξαν ένα δεύτερο μέτωπο για την Ελλάδα για να εκφοβίσουν την ελληνική κυβέρνηση και να την ωθήσουν σε ενδοτική στάση στο κεφαλαιώδες ζήτημα της Τουρκίας. Ας μην πέσουμε κι εμείς θύματα του αντιπερισπασμού με τα Σκόπια που επιχείρησε -ανεπιτυχώς τελικά- ο Ολι Ρεν. Η Τουρκία είναι το πραγματικό πρόβλημα.

Το διακύβευμα αυτής της συνόδου είναι κολοσσιαίο. Αν οι ηγέτες της ΕΕ δεν τιμωρήσουν την Τουρκία, τότε η Κυπριακή Δημοκρατία υποβαθμίζεται δραματικά ως κράτος υποδεέστερης κατηγορίας, το οποίο πλέον κανένας στην Ευρώπη δεν θα υπολογίζει - και με το δίκιο του!
Η Αγκυρα διακηρύσσει ξεκάθαρα ότι δεν θα εφαρμόσει ποτέ οποιαδήποτε πτυχή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας κρίνει ότι αφορά έμμεσα την αναγνώριση ύπαρξης του κυπριακού κράτους. Αν η Αθήνα και η Λευκωσία επιτρέψουν στους ηγέτες της ΕΕ να ενστερνιστούν αυτή τη θέση της Αγκυρας μέσω της συνέχισης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων σαν να μην συμβαίνει τίποτα, η κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας εκμηδενίζεται.

Ανομολόγητα οι «27» συμφωνούν «ντε φάκτο» ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει τα δικαιώματα των υπολοίπων κρατών-μελών της ΕΕ, οπότε η τουρκική ηγεσία έχει ουσιαστικά δίκιο που αρνείται να αναγνωρίσει την ύπαρξή του και ισχυρίζεται ότι σύντομα αυτό το κράτος δεν θα υπάρχει!
Επιπροσθέτως, δυστυχώς για εμάς, οποιαδήποτε αναβολή λήψης απόφασης επ’ αυτού του θέματος λειτουργεί υπέρ της Τουρκίας, αποτελεί νίκη της, διπλωματικό της θρίαμβο, αφού θα είναι η... τρίτη (!) προθεσμία της ΕΕ που θα εκπνέει, με την Αγκυρα να αρνείται προκλητικά και χωρίς υπεκφυγές να συμμορφωθεί στα αλλεπάλληλα τελεσίγραφα των «25» αρχικά και των «27» τώρα γι αυτό το θέμα - πάντα χωρίς συνέπειες, εννοείται.

Θα βάλουν βέτο ή δεν θα τολμήσουν;
Λύση υπάρχει για να αποτραπεί το απειλούμενο διπλωματικό Βατερλό στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ για την Κύπρο και την Ελλάδα. Λύση που βρίσκεται μάλιστα αποκλειστικά στα χέρια της Λευκωσίας και της Αθήνας: η προβολή βέτο στη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ - Τουρκίας, το μπλοκάρισμά τους μέχρις ότου η Αγκυρα συμμορφωθεί. Θα τολμήσουν όμως να προβάλουν βέτο Ελλάδα και Κύπρος; Σε μία εβδομάδα θα έχουμε την απάντηση. Για την ώρα πάντως, τίποτα δεν μας προϊδεάζει ότι έχουν το θάρρος να το κάνουν."

Κώστας Ιορδανίδης, εφημερίδα Καθημερινή
"Περί των σχέσεων Τουρκίας - ΕΕ"
"Επίστευσε το πολιτικό σύστημα της χώρας ότι η διαδικασία εντάξεως στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα λειτουργούσε στην Τουρκία ως καταλύτης και θα αλλοίωνε τη συμπεριφορά της έναντι της Ελλάδος με αποτέλεσμα να εκτονωθεί η κρίση στις σχέσεις Αθηνών - Αγκυρας. Οι προσδοκίες διαψεύσθηκαν και ό,τι αποκαλείται σήμερα «εθνική πολιτική» είναι απλώς η διαιώνιση μιας αυταπάτης.

Την προσεχή Δευτέρα, το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες θα εξετάσει το θέμα της περαιτέρω διευρύνσεως της Ε.Ε., όπου και το κεφάλαιο που αφορά την αξιολόγηση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Είναι προφανές ότι μία αναθεώρηση της στρατηγικής που είχε υιοθετηθεί υπό άλλες συνθήκες και εξυπηρετούσε διαφορετικές σκοπιμότητες πρέπει να αναθεωρηθεί. Η εναλλακτική λύση δεν είναι άλλη από τη σύμπλευση της Ελλάδος με την πολιτική που διαμορφώνουν η Γερμανία και η Γαλλία για μία ισχυρή ειδική σχέση της Αγκυρας με την Ενωση, που θα διαλαμβάνει συνεργασία στους τομείς της πολιτικής και της ασφάλειας. Ούτως ή άλλως, πρακτικώς οι εξελίξεις θα οδηγηθούν προς την κατεύθυνση αυτή• και εάν η Ελλάς εμμείνει στις σημερινές της τοποθετήσεις, απλώς δεν θα έχει συμμετάσχει στη διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής έναντι της Τουρκίας και η θέση της θα είναι σαφώς μειονεκτική. Η αλλαγή της ελληνικής στάσεως έναντι της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας είναι ίσως προβληματική για τον κ. Παπανδρέου, διότι ήταν ο υπουργός που την προώθησε. Αλλά ο τότε πρωθυπουργός της χώρας, ο κ. Σημίτης, υποστηρίζει πλέον μία ειδική σχέση της Ενώσεως με την Αγκυρα."

Αθανάσιος Έλλις, εφημερίδα Καθημερινή
"Η Αθήνα υπέρ της Άγκυρας"
"Η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα που ειλικρινά επιθυμεί μια ευρωπαϊκή Τουρκία. Εχει στρατηγικό συμφέρον να υποστηρίξει την προσέγγιση και, τελικά, την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. Σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη τα οποία για δικούς τους λόγους δεν μπορούν να διανοηθούν την Τουρκία ως μέρος της ενωμένης Ευρώπης, η Ελλάδα προτιμά να συνορεύει με μια Τουρκία η οποία θα ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια, δεν θα προκαλεί και δεν θα την επειλεί. Δεν πρόκειται για κάποιο παροδικό επικοινωνιακό τρικ. Εχει η ίδια να κερδίσει από αυτήν την προοπτική.

Γι’ αυτό, άλλωστε, τη θέση αυτή υιοθέτησαν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, τόσο του Κώστα Σημίτη και του Κώστα Καραμανλή όσο και η σημερινή. Η απόφαση των κυβερνήσεων αυτών αρχικά να στηρίξουν την Τελωνειακή Ενωση με την Τουρκία, στη συνέχεια να συναινέσουν στην απόδοση στη γείτονα καθεστώτος υποψήφιας χώρας και τελικά να συμφωνήσουν με την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αποτελεί ξεκάθαρη επιβεβαίωση της διακομματικής συνέπειας και της διαχρονικής συνέχειας που διέπει τη στάση της Ελλάδας στο συγκεκριμένο θέμα.

Είναι βέβαιο, λοιπόν, ότι ο κ. Παπανδρέου επιθυμεί ειλικρινά να ανταποκριθεί θετικά στην «επίθεση φιλίας» του κ. Ερντογάν, υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι αυτή δεν είναι μια απόπειρα εντυπωσιασμού που αποσκοπεί στην αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Ο Ελληνας πρωθυπουργός έχει κάθε λόγο να καλωσορίσει μια επίσκεψη του Τούρκου ομολόγου του στην Αθήνα στο εγγύς μέλλον, όπως φέρεται να έχει προτείνει ο τελευταίος, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι αυτή θα είναι καλά προετοιμασμένη και με προσεκτικά συμφωνημένη ατζέντα ώστε να αποφέρει αποτελέσματα. Είναι σαφές ότι θα ήταν μάλλον άτοπο να είχε πραγματοποιηθεί μια τέτοια επίσκεψη πριν από τη σύνοδο κορυφής της Ε. Ε. στις 10 και 11 Δεκεμβρίου, καθώς θα μπορούσε να εκληφθεί ως απόπειρα δημιουργίας μιας προς στιγμήν θετικής εικόνας για την Τουρκία λίγο πριν από την αξιολόγησή της, και όχι ως μια ειλικρινής προσπάθεια για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων."