Ενα πολύ παράξενο διπλωματικό τρίγωνο

Του Πετρου Παπακωνσταντινου
«Eλλάδα- Κύπρος- Παλαιστίνη» εμφανίζονταν ως αδελφά έθνη, θύματα υπέρτερης και άδικης βίας, την επαύριο του Αττίλα, στον παροξυσμό αντιαμερικανισμού της μεταπολίτευσης. Από τότε, έχουν αλλάξει πολλά. Τόσο πολλά, ώστε μια νέα, παράξενη τριάδα να αναδύεται στην Ανατολική Μεσόγειο, με την Παλαιστίνη να έχει αντικατασταθεί από το... Ισραήλ!
Αυτή την αίσθηση άφησαν οι διαδοχικές συναντήσεις κορυφής Παπανδρέου- Νετανιάχου σε Ισραήλ και Ελλάδα, στα μέσα του καλοκαιριού και εδραίωσε η πρόσφατη επίσκεψη του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών, Αβιγκντόρ Λίμπερμαν, στην Αθήνα.
Στην αρχική, γερμανική εκδοχή του ονόματος, Λίμπερμαν σημαίνει «αγαπητός άνθρωπος». Στην περίπτωσή μας πρόκειται για ευφημισμό, ανάλογο του «Ειρηνικός Ωκεανός». Μετανάστης από τη Σοβιετική Ενωση και πρώην «φουσκωτός» σε νάιτ κλαμπ, ο Λίμπερμαν καταδικάστηκε από ισραηλινό δικαστήριο γιατί έδειρε και τραυμάτισε 12χρονο που προηγουμένως είχε τσακωθεί με τον γιο του.
Ως πολιτικός, ο κ. Λίμπερμαν δεν είναι περισσότερο συμπαθητικός: οραματίζεται την εθνοκάθαρση στο Ισραήλ, με τη «μεταφορά» των Αράβων Ισραηλινών εκτός κράτους. Θέλει να διώξει από τη Βουλή τους Παλαιστίνιους βουλευτές, κάποτε μάλιστα πρότεινε να εκτελούνται όσοι εξ αυτών συναντώνται με τη Χαμάς. Στη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα, εισηγήθηκε τη διεξαγωγή του κατά το πρότυπο του αμερικανικού εναντίον της Ιαπωνίας, ο οποίος είναι γνωστό με ποιον τρόπο τελείωσε. Παλαιότερα, είχε προτείνει να βομβαρδιστεί το φράγμα του Ασουάν για να τιμωρηθεί η Αίγυπτος για τη στήριξη που παρείχε στον Γιασέρ Αραφάτ.
Αυτόν τον άνθρωπο υποδέχθηκε η ελληνική κυβέρνηση μετά βαΐων και κλάδων. Θα πει κανείς, καλός-κακός ο Λίμπερμαν, η Ελλάδα δεν έχει λόγους να αποφεύγει τις ομαλές, διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ. Εστω. Γιατί δεν αρκούσε, εν τοιαύτη περιπτώσει, μια συνάντηση με τον ομόλογο του Λίμπερμαν, υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα και χρειάστηκε ο ίδιος ο πρωθυπουργός να δώσει κύρος σε έναν παρία της διεθνούς κοινότητας;
Πέραν της ιδιάζουσας περίπτωσης του ακροδεξιού υπουργού, εύλογα ερωτήματα γεννά η συμφωνία Παπανδρέου- Νετανιάχου για πραγματοποίηση κοινού Υπουργικού Συμβουλίου Ελλάδας- Ισραήλ. Παρόμοιες πρωτοβουλίες, εξ όσων γνωρίζουμε, ανέλαβαν μόνο αραβικές χώρες (Αίγυπτος, Συρία, Λιβύη) την εποχή που οραματίζονταν κάποιου είδους διακρατική ενοποίηση, για να καταλήξουν σε πλήρη αποτυχία. Γερμανία και Γαλλία επίσης συζητούν κάτι ανάλογο εδώ και μισό αιώνα, χωρίς αποτέλεσμα. Στην περίπτωση της ευρωπαϊκής Ελλάδας και του ασιατικού Ισραήλ, που δεν μοιράζονται ούτε τον παναραβικό εθνικισμό, ούτε τον σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τι είναι αυτό, άραγε, που δικαιολογεί μια τέτοια κίνηση;
Κακά τα ψέματα. Η πρωτοβουλία για τη θεαματική προσέγγιση ανήκει σχεδόν εξ ολοκλήρου στο Ισραήλ, που προσπαθεί να αντισταθμίσει, έστω και σε μικρό βαθμό, τη στρατηγική απώλεια από τη ρήξη με την παραδοσιακή του σύμμαχο Τουρκία, μετά τη φονική επιδρομή στον Στολίσκο της Ελευθερίας (31 Μαΐου 2010) και τη δολοφονία εννέα Τούρκων πολιτών. Αυτή η αρχική επιδίωξη απέκτησε μεγαλύτερη δυναμική μετά την ανακάλυψη αξιόλογων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) του Ισραήλ και τις εκτιμήσεις για ύπαρξη ανάλογων κοιτασμάτων στις ΑΟΖ Κύπρου και Αιγύπτου- κάτι που ενδεχομένως εξηγεί το αιφνίδιο ενδιαφέρον της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Πρόκειται, όμως, για παιχνίδι με τη φωτιά. Πρώτα απ’ όλα, γιατί η διαμόρφωση ενός είδους «άξονα» Ελλάδας- Ισραήλ μπορεί να έχει ως τίμημα την πλήρη αποξένωση από τον αραβικό-μουσουλμανικό κόσμο και κύμα αναγνωρίσεων των κατεχομένων στη βόρεια Κύπρο, αν η Αγκυρα το αποφασίσει. Επειτα, αναρωτιέται κανείς γιατί θα πρέπει ο κ. Παπανδρέου να ερεθίζει τον Ερντογάν τη στιγμή που διαπραγματεύεται μαζί του τα κρίσιμα, ανοιχτά ζητήματα του Αιγαίου, όπως γράφτηκε κατ’ επανάληψη χωρίς να διαψευσθεί από την κυβέρνηση. Τέλος, είναι πολύ πιθανό ότι το ρήγμα μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ κάποια στιγμή θα κλείσει -αφού δεν είναι προς όφελος κανενός εκ των δύο η διαιώνισή του- απειλώντας να συνθλίψει όσους φαντάστηκαν ότι μπορούσαν να φτιάξουν μέσα σ’ αυτό μια ήσυχη φωλιά.
Καθημερινή