Η στρατηγική συμβολή μιας πολιτικής κρίσης

Οι έννοιες της αναδιάταξης και της αναδίπλωσης προέρχονται από την τακτική και στρατηγική αντιμετώπισή της. Ο πολιτικός που δεν ξέρει να διαχειρίζεται μια νίκη είναι απλώς άχρηστος. Ενώ εκείνος που δεν ξέρει να διαχειριστεί μια ήττα είναι επικίνδυνος.

Ν. Λυγερός
Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του αναστήματος ενός πολιτικού είναι η διαχείριση κρίσεων και βέβαια η χειρότερη εκδοχή της, δηλαδή η περίπτωση ήττας. Οι νίκες αρέσουν σε όλους και ειδικά στους μη ειδικούς, διότι προσφέρουν το υπόβαθρο ακόμα και σε μια ανόητη πολιτική. Το αδρανιακό σύστημα του υπόβαθρου της νίκης επιτρέπει ακόμα και σφάλματα χωρίς να γίνονται αντιληπτά σε πρώτη φάση. Η νίκη δεν είναι κρίση. Ενώ η ήττα είναι από τις δυσκολότερες. Οι έννοιες της αναδιάταξης και της αναδίπλωσης προέρχονται από την τακτική και στρατηγική αντιμετώπισή της. Ο πολιτικός που δεν ξέρει να διαχειρίζεται μια νίκη είναι απλώς άχρηστος. Ενώ εκείνος που δεν ξέρει να διαχειριστεί μια ήττα είναι επικίνδυνος. Αν εξετάσουμε διαχρονικά τα πολιτικά δεδομένα, θα δούμε πόσο σημαντικό ρόλο παίζει αυτό το κριτήριο στην ιστορία της πατρίδας μας. Μπορεί να βλέπουμε τα αρνητικά της ήττας και να μας ενοχλεί για να βρούμε τη συμβολή της στην πολιτική εξέλιξη. Το ίδιο συμβαίνει με την πιο ήπια έννοια του λάθους. Ενώ στην πραγματικότητα, το λάθος έχει την ιδιότητα της πιο γρήγορης αλλαγής μεθοδολογίας. Πολλοί νομίζουν ότι μπορεί να εκθέσει έναν πολιτικό προκαλώντας του μια ήττα. Στην πραγματικότητα όμως αναδεικνύουν το πραγματικό του ανάστημα, όταν βρίσκεται σε αυτήν την περίπτωση. Η διαχείριση της κρίσης είναι εκείνη που θα φέρει και την επίλυση της κρίσης. Οι κρίσεις που συμβαίνουν πριν τις εκλογικές αναμετρήσεις δεν είναι πάντα αρνητικές για εκείνον που τις έχει υποστεί, διότι μπορεί να δείξει, να αποδείξει και να αναδείξει σε όλους πως την έχει διαχειριστεί. Οι χειρισμοί που επιλέγει ένας πολιτικός για να λύσει μια κρίση είναι αυτοί που χαρακτηρίζουν και τη μέλλουσα πολιτική του σε περίπτωση νίκης. Διότι θα ξέρει την ανθεκτικότητα μιας λύσης. Κατά συνέπεια, μια περίοδος κρίσης που προηγείται μιας εκλογικής αναμέτρησης δεν είναι απαραίτητα αρνητική, ειδικά για τον πολιτικό που λειτουργεί de facto στο πραγματικό πεδίο. Αυτό όμως δεν ισχύει για εκείνον που λειτουργεί στο δυνητικό πεδίο. Εκεί όλα παίζονται διότι όλα είναι δυνατά. Έτσι η περίοδος κρίσης δεν του προσφέρει ένα θετικό πλαίσιο, αν ο διαχειριστής της κρίσης δεν κάνει λάθος και για ένα απλό λόγο. Μόνο ο διαχειριστής της κρίσης έχει την επιλογή και συνεπώς την πρωτοβουλία. Ενώ εκείνος που λειτουργεί στο δυνητικό χώρο πρέπει να περιμένει ένα λάθος για να ενεργοποιηθεί. Και αυτό δεν επαρκεί από μόνο του. Πρέπει να αποδείξει και αυτός ότι μπορεί να εκμεταλλευτεί το λάθος του αντιπάλου. Όμως αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Το πιο επικίνδυνο της υπόθεσης είναι ότι και οι ψηφοφόροι γνωρίζουν πόσο εύκολο είναι να μιλάς και πόσο δύσκολο να πράττεις. Έτσι, δεν λειτουργούν εξ ορισμού θετικά προς τον δυνητικό διεκδικητή, όταν υπάρχει περίπτωση ήττας ή απλώς κρίσης. Διότι έχουν την ικανότητα και την ιδιότητα να παράγουν φοβίες. Ο διαχειριστής της κρίσης μπορεί να παράγει φόβους αλλά ο δυνητικός αντίπαλος είναι εκείνος που δημιουργεί φοβίες. Το πρόβλημα στην τελική είναι ότι αντιμετωπίζουμε καλύτερα τους φόβους από τις φοβίες. Έτσι η κρίση, που είναι όντως ένα καταλυτικό πλαίσιο, δεν δυσκολεύει αναγκαστικά εκείνον που νομίζουμε, δηλαδή τον διαχειριστή της κρίσης. Μπορεί μάλιστα να του προσφέρει ένα θετικό υπόβαθρο που δεν θα υπήρχε σε μια ομαλή περίοδο. Η ήττα ως αποκορύφωμα της κρίσης είναι μια ιδιομορφία στον πολιτικό χώρο που προδιορίζει τις ικανότητες του καθενός. Η παράδοξη συμβολή της στρατηγικής εκφράζεται με αυτό το νοητικό σχήμα. Ας είμαστε λοιπόν προσεκτικοί στις εκτιμήσεις μας.