Ο πετρελαιαγωγός Σαμψούντας - Τσεϊχάν «καίει» την Αθήνα

Σε τρεις κατευθύνσεις κινήθηκε η επίσκεψη του ρώσου πρωθυπουργού κ. Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αγκυρα μεσοβδόμαδα: πετρέλαιο, φυσικό αέριο και πυρηνικά. Οι στόχοι του ρώσου προέδρου στον πρώτο τομέα, δηλαδή στα πετρέλαια, επηρεάζουν αρνητικά τη χώρα μας ενώ στις άλλες δύο περιπτώσεις, φυσικό αέριο και πυρηνικά, αφορούν εμμέσως πλην σαφώς και την Ελλάδα.

Συνολικά πάντως ο ρώσος πρόεδρος θέλησε να κάνει με τις συμφωνίες που υπέγραψε με τον τούρκο πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μια κίνηση «ματ» στις αντιδράσεις του νέου πρωθυπουργού της Βουλγαρίας κ. Μπόικο Μπορίσοφ , ο οποίος πάγωσε προσωρινά όλες τις ρωσοβουλγαρικές ενεργειακές συμφωνίες.

Αυτό που «καίει» πάντως την Αθήνα είναι το ρωσοτουρκικό σχέδιο για πετρελαιαγωγό ο οποίος θα συνδέει τη Σαμψούντα στον Εύξεινο Πόντο με το λιμάνι Τσεϊχάν της Τουρκίας στις ακτές της Μεσογείου. Αν υλοποιηθεί αυτό το σχέδιο τότε θα είναι σαφώς ανταγωνιστικό του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης, ο οποίος θα αρχίσει σύντομα να κατασκευάζεται ύστερα από προσπάθειες και αναβολές μιας ολόκληρης δεκαπενταετίας. Ο αγωγός αυτός, μήκους 280 χιλιομέτρων, θα μεταφέρει ρωσικό και καζακικό αέριο προς τη Δύση με κομβικό σημείο το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, παρακάμπτοντας τα Στενά του Ελλησπόντου που είναι ο βασικός δρόμος μεταφοράς των ρωσικών πετρελαίων στη Δύση και φυσικά ελέγχονται απόλυτα από την Τουρκία.

Οι πρόσφατες προσπάθειες της βουλγαρικής κυβέρνησης να αποσπάσει ακόμη περισσότερα ανταλλάγματα από τη Μόσχα για τον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης οδήγησαν τον ρώσο πρωθυπουργό στην απόφαση να ενεργοποιήσει το παλαιότερο σχέδιο για τον πετρελαιαγωγό Σαμψούντας- Τσεϊχάν.

Βεβαίως πρόκειται για έναν αγωγό περίπου τριπλάσιου μήκους από αυτόν της Αλεξανδρούπολης και με πολύ υψηλότερο κόστος. Παράλληλα, όπως τονίζουν προς «Το Βήμα» κο ρυφαίοι έλληνες διπλωμάτες και ενεργειακοί παράγοντες, η προσπάθεια που καταβάλλει η Ρωσία να παρακάμψει τα Στενά έχει νόημα μόνο αν ο εναλλακτικός δρόμος δεν διέρχεται από την Τουρκία, δηλαδή αν υλοποιηθεί ο αγωγός Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης. Ο άλλος αγωγός, αυτός της Σαμψούντας, διέρχεται μόνο από την Τουρκία και πολλαπλασιάζει την εξάρτηση της Μόσχας από την Αγκυρα. Συνεπώς ο αγωγός της Σαμψούντας μόνο συμπληρωματικά θα μπορούσε να λειτουργήσει προς αυτόν της Αλεξανδρούπολης, αλλά και πάλι εξαιτίας του πολύ μεγάλου μήκους του έχει σχεδόν απαγορευτικό οικονομικό κόστος.

Οι ίδιοι κύκλοι ερμηνεύουν τις πρόσφατες κινήσεις της Ρωσίας ως απάντηση της Μόσχας στη στάση της νέας βουλγαρικής κυβέρνησης, η οποία δείχνει να επανεξετάζει σχεδόν από μηδενική βάση τη συμμετοχή της στα μεγάλα ρωσικά ενεργειακά έργα που κατασκευάζονται στη χώρα της, μεταξύ των οποίων και ο αγωγός ΜπουργκάςΑλεξανδρούπολης.

Πάντως όλες αυτές οι κινήσεις στην ενεργειακή σκακιέρα δεν περνούν απαρατήρητες στην Αθήνα και υπάρχει ανησυχία για πιθανές ανατροπές που θα φέρουν κυρίως τον αγωγό Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης ακόμη πιο πίσω χρονικά.

Οσον αφορά τον αγωγό φυσικού αερίου South Stream, οι Ρώσοι διαπραγματεύονται με την Αγκυρα να περάσει υποθαλασσίως στον Εύξεινο Πόντο και από την τουρκική υφαλοκρηπίδα, πράγμα που σημαίνει ότι θα δώσουν ανταλλάγματα στους Τούρκους, κυρίως ποσότητες δωρεάν φυσικού αερίου. Οι αντιδράσεις της Σόφιας, τέλος, για το κόστος του πυρηνικού σταθμού στο Μπέλενε της Βουλγαρίας, το οποίο κατασκευάζουν ρωσικές εταιρείες, οδήγησαν τον κ. Πούτιν στο να συζητεί να πάρει μέρος και στο πυρηνικό πρόγραμμα της Τουρκίας, γι΄ αυτό και υπέγραψε σχετικό προσύμφωνο με τον κ. Ερντογάν.

ΒΗΜΑ