Έρχονται επενδύσεις 2 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ

Του Νίκου Καρούτζου
Ποσό άνω των 2 δις Ευρώ κυρίως από αμερικανικά και Ιβηρικά Κεφάλαια φέρεται άμεσα διαθέσιμο για επενδύσεις σε μεγάλα ενεργειακά projects με την ψήφιση του νέου νόμου για τις Ανανεώσιμες Πηγές σύμφωνα με ανώτατες κυβερνητικές πηγές.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές θεωρούν ότι ο νέος νόμος δίνει ουσιαστικές λύσεις σε γραφειοκρατικά εμπόδια ετών, καθιστά ελκυστικό το επενδυτικό περιβάλλον στον ενεργειακό κλάδο και απαλείφει στρεβλώσεις ετών όπως το παραεμπόριο αδειών και η βιομηχανία εκβιασμών με δικαστικές προσφυγές που μπλοκάρουν μεγάλες επενδύσεις.

Παράλληλα αναγκάζει τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο να επιταχύνουν τις επενδύσεις τους προκειμένου να μην χάσουν το πολυδιαφημισμένο και από τις ίδιες χαρτοφυλάκιο άδειών παραγωγής που διαθέτουν. Η πίεση υλοποίησης των επενδύσεων προς όλους τους εμπλεκόμενους στον κλάδο έχει ήδη προκαλέσει παρασκηνιακές αντιδράσεις από μεγάλους εγχώριους ομίλους που έχουν εθιστεί στη λογική των επενδύσεων κατά βούληση και όχι με βάση τις ανάγκες της χώρας για έργα ΑΠΕ. Η λογική αυτή εκφράζεται με τα μεγάλα πακέτα μελετών, αιτήσεων για άδειες και άδειες παραγωγής που ναι μεν έχουν πολύ μικρή συμμετοχή στο συνολικό κόστος μια επένδυσης αλλά τους εξασφάλιζαν προνομιακή θέση έναντι κυρίως ξένων μεγάλων επενδυτών οι οποίες θα έπρεπε να μπουν στο παζάρι για σύναψη συνεργασιών προκειμένου να επενδύσουν σε λογικό χρονικό διάστημα στην ελληνική αγορά.

Και δεύτερος γύρος επενδύσεων
Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές οι ξένοι ενδιαφερόμενοι επενδυτές έχουν ξεκαθαρίσει ότι εφ όσον στην πράξη αποδειχτεί ότι ο νόμος λειτουργεί τα ποσά που θα επενδυθούν στην Ελλάδα τα επόμενα έτη θα είναι πολλαπλάσια των 2 δις Ευρώ. Άλλωστε δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι το αιολικό και ηλιακό δυναμικό της Ελλάδας είναι τέτοιο ώστε με την πραγματοποίηση των ανάλογων επενδύσεων θα ήταν δυνατό η χώρα όχι μόνο να είναι ενεργειακά αυτάρκης μόνο από παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές αλλά και να πραγματοποιεί εξαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος. Επιπλέον δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι η αποδοτικότητα των επενδύσεων σε ΑΠΕ είναι ιδιαίτερα υψηλή και σχεδόν σίγουρη.

Βέβαια ο στόχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δεν είναι τόσο φιλόδοξος. Ωστόσο όπως ανακοίνωσε καθορίζεται εθνικός δεσμευτικός στόχος 20% για τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην κάλυψη της τελικής κατανάλωσης ενέργειας το 2020 (αντί του 18% που προβλέπει η Οδηγία 28/2009). Επιπλέον καθορίζεται αντίστοιχος εθνικός στόχος 40%, κατ' ελάχιστον, για τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην κάλυψη της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας το 2020.

Τέλος στο παραεμπόριο
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν ουσιαστικά χρονοδιαγράμματα στην κατασκευή των έργων από ΑΠΕ αλλά και όπου υπήρχαν δεν εφαρμόζονταν.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ανθεί ένα παραεμπόριο αδειών παραγωγής κυρίως από φυσικά και νομικά πρόσωπα τα οποία δεν είχαν σχέση με το αντικείμενο αλλά λειτουργούσαν τυχοδιωκτικά έχοντας εξασφαλίσει άδειες παραγωγής κυρίως πριν από το 2005 όπου τα κριτήρια είναι ελαστικά και αδιαφανή.

Το παραεμπόριο αυτό πλέον οδηγείται σε μαρασμό δεδομένου ότι με τις ρυθμίσεις τίθενται χρονοδιαγράμματα. Ειδικότερα στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο προβλέπεται ότι αν εντός 60 μηνών από τη λήψη της άδειας παραγωγής δεν ληφθεί άδεια εγκατάστασης η άδεια θα επιστρέφεται στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Επισημαίνεται ότι η λήψη άδειας εγκατάστασης αποτελεί το τελευταίο σκέλος της αδειοδοτικής διαδικασίας και η λήψη της δίνει τη δυνατότητα άμεσης έναρξης του έργου.

Τρέχουν και οι μεγάλοι όμιλοι
Πέρα από το μαχαίρι που μπαίνει στο παραεμπόριο το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής φαίνεται να επιδιώκει και την ταχεία υλοποίηση των έργων ΑΠΕ προβλέποντας την ανάκληση και των αδειών εγκατάστασης εάν εντός δύο ετών από τη λήψη της άδειας δεν έχει κατασκευαστεί το 50% του έργου.

Ουσιαστικά με τα χρονοδιαγράμματα που τίθενται στο νομοσχέδιο και εφ όσον δεν υπάρξουν μεταβατικές διατάξεις που ορίζουν το αντίθετο οι εταιρίες που διαθέτουν άδειες παραγωγής προγενέστερες του 2005 θα πρέπει να έχουν κατασκευάσει το έργο κατά τουλάχιστον 50%σε δύο χρόνια αλλά και σε μεταγενέστερες λήψεις αδειών θα πρέπει να υπάρξει σημαντική επιτάχυνση.

Αυτό πρακτικά αναγκάζει και τους μεγάλους ομίλους που έχουν πλούσια χαρτοφυλάκια να κινηθούν με πολύ γρήγορους ρυθμούς προκειμένου να μην χάσουν τις άδειες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η εισηγμένη Τέρνα Ενεργειακή έχει σήμερα άδειες παραγωγής για αιολικά και υδροηλεκτρικά πάρκα 723 MW. Την ίδια στιγμή έχει εγκαταστήσει πάρκα ισχύος 148,6 MW και κατασκευάζει 132,5 MW.

Αν αρχίσουν να τρέχουν οι ημερομηνίες από την ημέρα που έχει λάβει τις άδειες παραγωγής θα πρέπει εντός της επόμενης πενταετίας ετών να έχει κατασκευάσει 723 MW, μέγεθος τεράστιο αν συγκριθεί με το ρυθμό κατασκευής πάρκων ΑΠΕ κατά τα προηγούμενα χρόνια. Βέβαια μέχρι σήμερα οι εταιρίες αντιμετώπιζαν σοβαρά εμπόδια στη λήψη αδειών τα οποία αναμένεται να εκλείψουν με τις ρυθμίσεις που προωθούνται προς ψήφιση στη Βουλή.

Υπεράκτια αιολικά με κανόνες
Σε ότι αφορά στα υπεράκτια αιολικά πάρκα (πάρκα των οποίων οι γεννήτριες εγκαθίστανται στη θάλασσα) είναι σαφές ότι το Υπουργείο παίρνει την κατάσταση στα χέρια του. Και αυτό διότι αναλαμβάνει οι οποίοι θα έχουν κανόνες και χρονοδιαγράμματα ώστε τα έργα να γίνουν στην ώρα τους.

Επισημαίνεται ότι μέχρι στιγμής ουκ ολίγοι όμιλοι είχαν κάνει μελέτες αλλά ουδείς έχει κατασκευάσει τέτοιου είδους πάρκο στην Ελλάδα. Για να γίνει αντιληπτό που βρισκόμαστε αρκεί να αναφερθεί ότι σήμερα υπάρχει μόνο μια θετική γνωμοδότηση της ΡΑΕ για πάρκο της Τέρνα στα ανοικτά της Νέας Μάκρης για το οποίο η αίτηση κατατέθηκε το 2007 και καμία άδεια .

Επιπλέον μεταξύ άλλων έχει γίνει άλλη μια αίτηση από τον όμιλο ΓΕΚ-Τέρνα και αιτήσεις επίσης από την RF Energy και τον όμιλο Κοπελούζου ενώ επισημαίνεται ότι το 2005 η Ρόκας-Iberdrola είχε καταθέσει πρόταση για πάρκο μαμούθ 1800 MW με πρόταση για διασύνδεση Χίου-Λέσβου με τη Β. Ελλάδα. Σημειωτέον ότι ο Ισπανικός όμιλος Iberdrola που ελέγχει εξ ολοκλήρου της Ρόκας έχει θέσει σε εφαρμογή σχέδιο πανευρωπαϊκής ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος 5 GW ενώ στα τέλη Μαρτίου ανέλαβε την κατασκευή υπεράκτιου αιολικού πάρκου 400 MW στη Γερμανία το οποίο θα ολοκληρωθεί το 2014. Η Εταιρεία έχει επίσης αναλάβει πρόσφατα, μαζί με την Vattenfall, τα δικαιώματα κατασκευής ενός από τα μεγαλύτερα υπεράκτια αιολικά πάρκα στον κόσμο, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στη ζώνη της Βόρειας Θάλασσας, γνωστή και ως East Anglia Array, υπάρχει δυναμικότητα μέχρι και 7.200 MW και η κατασκευή του Αιολικού Πάρκου αναμένεται να ξεκινήσει το 2015.

Και χωρίς επιδότηση
Επισημαίνεται ότι θετικά αναμένεται να λειτουργήσει και διάταξη βάση της οποίας αν δεν γίνει χρήση της επιδότησης στην κατασκευή πάρκων ΑΠΕ θα υπάρχει προσαύξηση στην KWh σε ποσοστό 20%. Και τούτο δίνεται η δυνατότητα άμεσης κατασκευής πάρκων χωρίς τις χρονοβόρες διαδικασίες των επιδοτήσεων των οποίων το πρόσθετο κόστος θα αποσβένεται από την πώληση ενέργειας. Άλλωστε είναι γνωστό ότι μέχρι σήμερα οι επιδοτήσεις καταβάλλονταν με πολύ μεγάλη καθυστέρηση. Πέραν αυτού όμως σε περίπτωση αστοχίας των έργων όσοι έχουν λάβει επιδότηση θα πρέπει να λειτουργούν τα πάρκα επί πέντε έτη καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να επιστρέψουν το σύνολο της επιδότησης.

Μετά την ψήφιση του νέου νόμου αναμένεται να υπάρξει ώθηση και στις επενδύσεις φωτοβολταϊκών μετά την αύξηση στο 1MW από 150 KW της μέγιστης ισχύος για την οποία δεν απαιτείται λήψη άδειας παραγωγής. Σημειωτέον ότι μεγάλο ποσοστών αιτήσεων για άδειες φωτοβολταϊκών αφορά ισχύ κάτω του 1 MW ενώ το κόστος κατασκευής είναι σχετικά υψηλό καθώς υπολογίζεται σε κατά μέσο όρο σε 6 εκ Ευρώ ανά MW ενώ μπορεί να φτάσει και τα 7,5 εκ Ευρώ.

Κίνητρα στις τοπικές κοινωνίες
Ιδιαίτερα σημαντική επίσης για την επιτάχυνση των έργων είναι και η διάταξη που προβλέπει ότι το 1/3 του ειδικού τέλους 3% επί της παραγωγής ΑΠΕ προς όφελος της τοπικής κοινωνίας απ' ευθείας στους οικιακούς καταναλωτές του δημοτικού ή κοινοτικού διαμερίσματος του ΟΤΑ, στο οποίο εγκαθίσταται το έργο ΑΠΕ, μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος (δηλ. πίστωση στον προμηθευτή π.χ. ΔΕΗ ποσοστού των εσόδων από το ειδικό τέλος και, στη συνέχεια, πίστωση από τον προμηθευτή των εσόδων αυτών στους λογαριασμούς των οικιακών καταναλωτών της περιοχής. Επιπλέον οι δήμοι θα πρέπει να αναγράφουν σε ειδικό λογαριασμό τα έσοδα από ΑΠΕ αλλά και να τα επενδύουν κατά 80% στο χώρο του δημοτικού ή κοινοτικού διαμερίσματος που είναι εγκατεστημένος ο σταθμός ή διέρχεται η γραμμή σύνεσης.

Οι ρυθμίσεις αυτές είναι προφανές ότι θα περιορίσουν τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών που πολλές φορές γίνονταν αντικείμενο προεκλογικής εκμετάλλευσης από δημάρχους και υποψήφιους δημάρχους και δημιουργούσαν σοβαρά προσκόμματα στην υλοποίηση επενδύσεων. Πλέον οι καταναλωτές ρεύματος στις περιοχές που εγκαθίστανται και λειτουργούν σταθμοί ΑΠΕ θα βλέπουν άμεσα το οικονομικό όφελος και οι τοπικοί άρχοντες δεν θα μπορούν να αυθαιρετούν χρησιμοποιώντας κατά το δοκούν τα έσοδα από ΑΠΕ.
axiaplus.gr