Άρθρο για τις σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ

Το εβδομαδιαίο περιοδικό πολιτικής επικαιρότητας Maclean’s δημοσιεύει στο τελευταίο τεύχος του (19/4/2010), άρθρο του μόνιμου πολιτικού συντάκτη του ελληνικής καταγωγής Michael Petrou, με θέμα την επιδείνωση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ και τη φημολογούμενη απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση, με τίτλο: «Όταν οι φίλοι έρχονται σε ρήξη» και υπότιτλο:«Η Τουρκία που βρίσκεται στα μαχαίρια με το Ισραήλ, στρέφει την πλάτη της στη Δύση;»

Ο αρθογράφος επισημαίνει ότι η σταδιακή μείωση της ισχύος των ενόπλων δυνάμεων στην Τουρκία, μετά την άνοδο του Κόμματος της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στην εξουσία το 2002 και ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη ανακάλυψη συνομωσίας και τη σύλληψη υψηλά ιστάμενων στρατιωτικών έχει ως αποτέλεσμα για πρώτη φορά από τη σύσταση της σύγχρονης Τουρκίας, η εκλεγμένη κυβέρνηση, να διαθέτει το αδιαμφισβήτητο έλεγχο της χώρας. Το «σακάτεμα» όμως αυτού που μέχρι τώρα υπήρξε ο πιο ισχυρός θεσμός της Τουρκίας εγείρει ερωτηματικά για το μέλλον της χώρας. Θα συνεχίσει να υφίσταται ο διαχωρισμός κράτους θρησκείας ή η επιρροή του πολιτικού Ισλάμ στο οποίο έχει την καταγωγή του το κυβερνών κόμμα, θα αυξηθεί και τελικά θα αλλάξει το κοσμικό κράτος που ήταν μέχρι σήμερα η Τουρκία.

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα έχουν τεράστιες συνέπειες στις σχέσεις της Τουρκίας με τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά πάνω απ’όλα στον παλαιότερο και έναν από τους ισχυρότερους σύμμαχούς της Τουρκίας, το Ισραήλ. Αναφέρεται στους μακρόχρονους ιστορικούς δεσμούς –από την εποχή των διωγμών των Εβραίων από την Ισπανία και Πορτογαλία που βρήκαν καταφύγιο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία- που διατηρεί η Τουρκία με το Ισραήλ, και επισημαίνεται ότι και σήμερα οι δύο χώρες μοιράζονται κοινούς πολιτιστικούς και στρατηγικούς στόχους και έχουν παρόμοιο τρόπο ζωής σε μία περιοχή που κυριαρχούν τα απολυταρχικά καθεστώτα και τα βασίλεια. Επιπλέον η Τουρκία ως μουσουλμανικό κράτος έχει τη δύναμη να φέρει σε επαφή το Ισραήλ με τον υπόλοιπο μουσουλμανικό κόσμο.

Οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ όμως έχουν αρχίσει να φθίνουν το τελευταίο διάστημα και αυτό γίνεται αντιληπτό από τις δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων και στις δύο χώρες, ιδιαίτερα δε με τα άκρως επικριτικά σχόλια του Τούρκου πρωθυπουργού Ερντογάν για την ακολουθούμενη πολιτική του Ισραήλ έναντι των Παλαιστινίων μετά την εισβολή του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας το Δεκέμβριο του 2008.

Αυτό όμως που περισσότερο απειλεί τη συμμαχία Τουρκίας-Ισραήλ τουλάχιστον από τη πλευρά των Ισραηλινών, είναι ο φόβος ότι η Τουρκία έχει κάνει στροφή, απομακρυνόμενη όχι μόνο από το Ισραήλ, αλλά από το δυτικό δημοκρατικό κόσμο. Διάφοροι αναλυτές και πανεπιστημιακοί στο Ισραήλ επισημαίνουν τη βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ιράν και τη Συρία ή τη φιλοξενία του Σουδανού προέδρου, εναντίον του οποίου έχουν απαγγελθεί κατηγορίες από το Διεθνές Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, ή τις αποτυχημένες προσπάθειες των ΗΠΑ να καταδικάσει και η Τουρκία το Ιράν για τα πυρηνικά του σχέδια.

Σύμφωνα όμως με την Τουρκάλα δημοσιογράφο Barcin Yinanc της εφημερίδας Hurriyet Daily News, αν και το ΑΚΡ διατηρεί στενότερες σχέσεις με μη δυτικές χώρες από την άνοδό του στην εξουσία, αυτό δεν σημαίνει ότι έχει αλλάξει τον πολιτικό του προσανατολισμό, που απλά πηγάζει από τη γεωγραφική θέση της Τουρκίας στη περιοχή αυτή. Ο αρθογράφος καταλήγει υπογραμμίζοντας ότι οι φθαρμένες σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ δεν φαίνεται να διορθώνονται σύντομα γιατί και στις δύο χώρες οι πλευρές που επιθυμούν τη συμμαχία των δύο χωρών βρίσκονται περιθωριοποιημένες, ωστόσο οι δεσμοί μεταξύ των δύο χωρών είναι τόσο σημαντικοί που δεν θα επιτραπεί να φθαρούν τελείως.
Η θερμή υποδοχή που δέχονται οι Τούρκοι διπλωμάτες όταν τοποθετούνται σε αραβικές κοινωνίες δεν μπορούν προφανώς να συγκριθεί με το γενικό συναίσθημα προς τους Τούρκους που επικρατεί στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Η εξέγερση των Αράβων, που συντάχθηκαν με την Γαλλία και την Βρετανία και ενάντια στους Οθωμανούς κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου, έχει αφήσει μια βαθιά πληγή στην τουρκική κοινωνία. Οι Άραβες μας πρόδωσαν μας μαχαίρωσαν πισώπλατα.Δεν εξεγέρθηκαν όμως όλες οι αραβικές φυλές ενάντια στους Οθωμανούς, υπήρξαν και φυλές που συντάχθηκαν με τους Οθωμανούς. Ο Πρωθυπουργός Ρετζέπ Tayip Erdoğan έχει ασχοληθεί συστηματικά με την ανατροπή της αρνητικής αυτής εικόνας των Αραβικών χωρών στην τουρκική κοινωνία.

Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ερντογάν ανέφερε οτι οι Τούρκοι και οι Άραβες είναι σαν τα δάχτυλα του ενός χεριού προσθέτοντας ότι το μέλλον των δύο λαών είναι ένα σαν το παρελθόν τους η δήλωση αυτή θεωρείται υπερβολική και τούτο γιατί υπάρχει πολιτιστική συγγένεια πολιτιστική συγγένεια μεταξύ Τούρκων και των Αράβων που προέρχονται ωστόσο, τα χαρακτηριστικά της Τουρκικής κοινωνίας όπως η δημοκρατία, ο πλουραλισμός, τα δικαιώματα των γυναικών, η κουλτούρα της επιχειρηματικής δραστηριότητας, είναι πιό κοντά στην κουλτούρα του εβραϊκού κράτους. Υπάρχει επίσης και πολιτιστική συγγένεια μεταξύ Τούρκων και Εβραίων σαν έθνος.Η Τουρκία ήταν η πρώτη μουσουλμανική χώρα που αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ και αυτό το γεγονός έχει έχει προκαλέσει την συμπάθεια του ισραηλινού λαού απέναντι στους Τούρκους. Η Τουρκία είχε μια πολύ προνομιακή σχέση με το Ισραήλ. Δυστυχώς, η ειδική σχέση της Τουρκίας με το Ισραήλ διαβρώνεται.Η Τουρκία δεν πρέπει να αγνοήσει λανθασμένες πολιτικές του Ισραήλ. Δεν πρέπει να παραμείνει σιωπηλή μπορεί να επικρίνει έντονα το Ισραήλ. Ωστόσο, ενώνοντας τα χέρια με τις αραβικές χώρες που έχουν ως στόχο Ισραήλ, θα προκαλέσει ένα σοβαρό πλήγμα για τη σχέση της Τουρκίας με το Ισραήλ. Το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ ακύρωσε την συμμετοχή του στη σύνοδο κορυφής της Ουάσιγκτον, αποφεύγοντας τις επικρίσεις της Τουρκίας, της Αιγύπτου και ορισμένων άλλων για την πυρηνική πολιτική του Ισραήλ μπορεί να θεωρηθεί ως επιτυχία με την πρώτη ματιά. Ωστόσο, αυτό το γεγονός πλήττει την εικόνα της Τουρκίας ως αξιόπιστου, αμερόληπτου διαμεσολαβητή και κάνει την άσκηση μιας τέτοιας μορφής πολιτικής αδύνατη.

http://e-dragoumanos.gr/?p=4873,Hurriyet Daily News