Η Εξωτερίκευση των προβλημάτων της Τουρκίας ανησυχεί την Ελλάδα

Του Δημήτρη Λακαφώση Αντιστρατήγου ε।α.
Τα Μηνύματα στην Ελλάδα
Συνεχίζονται οι εντάσεις του τουρκικού στρατού και του κυβερνώντος Ισλαμικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). Ο στρατός εκλαμβάνει τον ευαυτόν του ως προστάτη των κεμαλικών παραδόσεων μέσα στο σημερινό τουρκικό κράτος και θεωρεί το AKP ως αρκούντως ισλαμικό. Το ΑΚΡ, όμως, πήρε την ψήφο για δύο (2) φορές και για καθεστώς χωρίς «ελίτ».

Ποτέ δεν έτυχε της αποδοχής του στρατού. Αλλά και το βασικό, στην πολιτική τους αντζέντα οι στρατοκράτες επιλέγουν να εξωτερικεύσουν τα εσωτερικά τους προβλήματα, που τροφοδοτούν την ένταση και την κούρσα των εξοπλισμών στην περιοχή.

Κεμαλική Τουρκία
Το 1923, ο στρατός εμφορούμενος από την ιδεολογία του Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρύει τη νέα Τουρκία για κοσμικό χαρακτήρα, δυτικές προοπτικές και τάσεις φιλελευθερισμού. Ο επικρατήσας, όμως, δυτικός απολυταρχισμός στα μέσα της δεκαετίας 1920-30 επηρέασε την Τουρκία η οποία έβλεπε σαν πρότυπο τη Δύση και επικράτησε ένα ολιγότερον φιλελεύθεο σύστημα: απολυταρχισμός, εθνικιστική αφομοίωση και κυρίαρχος ρόλος κεμαλιστών στην οικονομία. Εξέλαβαν το λαό που τους εξέλεξε, ότι δεν είχε ακόμη ωριμότητα για ορθή και σωστή κυβερνητική επιλογή.

Μετακεμαλική Εποχή
Το 2002, το ΑΚΡ ανήλθε στην εξουσία. Πάντοτε βρίσκετο σε αντιπαλότητες με το στρατό, ο οποίος ακόμη ελέγχει βασικά στοιχεία του πολιτικού συστήματος. Παραχωρείται συγκρατημένη περιορισμένη ελευθερία στους Κούρδους και στους Χριστιανούς, αν και υπήρχαν εσωτερικές αντιθέσεις. Περιορίζονται οι απολυταρχικές εξουσίες των στρατοδικείων. Πολλά, όμως, υπολείπονται ακόμη.

Στην τουρκική κοινωνία, με το άνοιγμα της αγοράς, η μεσαία μουσουλμανική τάξη άρχισε να αποστασιοποιείται από την αυστηρά ισλαμική ιδεολογία και να προσφεύγει στο δυτικό φιλελευθερισμό και να υπερβαίνει τον Αταρτούκ. Ο κεμαλισμός προσέφερε λίγα, αλλά περισσότερον εθνικισμό και παράνοια. Το κεμαλικό συνταγματικό δικαστήριο, όπως πολλές φορές στο παρελθόν, κατήργησε το 2009 το κουρδικό κόμμα που το θεωρούσε ότι υπονομεύει το κοσμικό σύστημα και προκάλεσε τις αντιδράσεις της Ε.Ε.

Τα «πρακικοπήματα» που δεν έγιναν, αλλά άφησαν μηνύματα για την Ελλάδα
Το Φεβρουάριο 2010, έγινε το χωρίς προηγούμενο. Συνελήφθηκαν και ανακρίθηκαν αρκετοί Τούρκοι Αξιωματικοί για κατά ισχυρισμούς, συνωμοσία κατά της κυβέρνησης. Αυτό, όμως, είναι συνηθισμένο ως άκουσμα, αφού στις πρόσφατες δεκαετίες έχου γίνει τέσσαρα (4) πραξικοπήματα, με τελευταίο το 1980. Εκπλήσσει, όμως, ότι για πρώτη φορά Τούρκοι στρατιωτικοί καλούνται να απολογηθούν για την ασφάλεια του κράτους. Στην επιχειρούμενη αναδιαμόρφωση του τουρκικού δικαστικού συστήματος και οι αξιωματικοί θα υπάγονται στα ποινικά δικαστήρια, με ότι αυτό σημαίνει.

Στο «δια ταύτα» των ανακρίσεων γίνεται υπαινιγμός για συνωμοτικές επιχειρήσεις της περιβόητης τρομοκρατικής οργάνωσης «Εργκένεκον» το 2009 και για το πραξικόπημα «βαργιοπούλα» (seodgehammer) το 2003-4. Ειδικότερα, στρατιωτικοί και άλλοι «πατριώτες εθνικιστές» θα δημιουργήσουν χάος για να ανατρέψουν την κυβέρνηση σε συνδυασμό και με εξωτερικό περισπασμό από περιορισμένες συγκρούσεις και θερμά επεισόδια από το Αιγαίο μέχρι και τον Έβρο.

Πέραν των «πραξικοπημάτων» που δεν έγιναν, υπάρχει και η πραγματικότητα. Τούρκοι στρατιωτικοί και δημοσιογράφοι προκάλεσαν το θερμό επεισόδιο των Ιμίων, το 1994. Αλλά και σήμερα προκαλούν με συνεχείς υπερπτήσεις πολεμικών αεροσκαφών ακόμη σε κατοικημένα νησιά, όπως το Φαρμακονήσι. Επίσης, τουρκικά πολεμικά πλοία κορβέρτες (corvette) παραβιάζουν και ηπειρωτικά ελληνικά ύδατα με μη αβλαβείς διελεύσεις.

Διαπιστώσεις
Μία περισσότερον σήμερα πλουραλιστική τουρκική κοινωνία – που αρχίζει να διαβρώνει το κεμαλισμό – φαίνεται να είναι δύσκολο να αποδεχθεί νέα προσπάθεια για ένα άλλο απολυταρχισμό. Στην μετακεμαλική Τουρκία, που άρχισε να προβάλει, θα μπορούσε να έχουν το επάνω χέρι μόνο εκλεγμένοι πολιτικοί και όχι αυτοδεικνυόμενοι στρατοκράτες. Το στρατιωτικό καθεστώς επιδιώκει συχνά να εξωτερικεύει τα προβλήματα με ένταση στην περιοχή.

Πάντως, η συνθήκη της Λωζάνης και η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας μόνο εξασφαλίζουν την καλή γειτονία και την εφησύχαση της Ελλάδας και της περιοχής. Αλλά, το στρατιωτικό κατεστημένο, με τους συνοδηπόρους του, εκπέμπει σήμερα διαφορετικά μηνύματα.
http://www.anparatiritis.gr/content/view/2101/2/lang,el/