Τα σύννεφα μαζεύονται: καιρός να βγει η Ν.Δ. από τη σκιά

Του Βασιλειου Μαρκεζινη*

Είναι γεγονός ότι οι Ελληνες σήμερα αισθάνονται θυμωμένοι, προδομένοι, βυθισμένοι στη σύγχυση και στη θλίψη: δικαίως, μια και έχουν απογοητευθεί από τους περισσότερους πολιτικούς όλων των χρωμάτων, οι οποίοι χρησιμοποιούν μεν επιδέξια τις λέξεις, αλλά κρατούν όλες τους τις δυνάμεις για να μαχαιρώνουν ο ένας τον άλλον, ξεκινώντας, κατά προτίμηση, από τους αρχηγούς τους. Ακόμη και το κυβερνών κόμμα -και, μάλιστα, παρά το γεγονός ότι πρόσφατα διόρισε δύο εφαρμοστές της εσωκομματικής πειθαρχίας- έχει μολυνθεί από την ασθένεια της εσωκομματικής αντιζηλίας.

Εντούτοις, σήμερα -δεδομένων, ιδίως, των αποτελεσμάτων των δύο πρόσφατων ψηφοφοριών- θα έπρεπε και τα δύο κόμματα να έχουν πλέον ανοσοποιηθεί απέναντι σε αυτή την ασθένεια. Ειδικότερα, πριν από έξι μόλις μήνες, ο κ. Παπανδρέου κατατρόπωσε τον πολιτικό αντίπαλό του, ενώ η υπόσχεση του κ. Σαμαρά ότι θα φέρει «το νέο» στο κόμμα του ενέπνευσε περισσότερους νεοδημοκράτες από ποτέ άλλοτε να βγουν και να ψηφίσουν για την εκλογή νέου αρχηγού.

Αμεσα συνδεδεμένη με τα δύο αυτά γεγονότα είναι η άσχημη γεύση που άφησε η τηλεοπτική εμφάνιση του προηγούμενου πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη πριν από δύο χρόνια. Διότι η εν λόγω παρουσία αποτέλεσε το ναδίρ της πολιτικής ηθικής και κατέστησε σε όλους προφανή την ανάγκη για πραγματική αλλαγή. Για την ακρίβεια, ο λαός έδωσε το μήνυμα στη Ν.Δ. δύο φορές: πρώτα, όταν την ταπείνωσε στις βουλευτικές εκλογές και, έπειτα, όταν 800.000 απλοί οπαδοί της διέψευσαν όλες τις προβλέψεις και πήγαν να ψηφίσουν απαιτώντας άμεση αλλαγή στην παράταξή τους, με ποσοστιαία διαφορά σχεδόν 12% μεταξύ των δύο κύριων υποψηφίων!

Η φωνή του λαού πρέπει να εισακουσθεί. Ακόμη όμως δεν έχει εισακουσθεί, και αν αγνοηθεί θα υψωθεί εκ νέου και θα «συνταξιοδοτήσει» ακόμη περισσότερους «εν ενεργεία» πολιτικούς της Μεταπολίτευσης, των οποίων έχει παρέλθει η «ημερομηνία λήξης», έστω και αν κάνουν ότι δεν το καταλαβαίνουν. Διότι, όταν χάσεις σε μιαν αναμέτρηση, δεν αρκεί να δηλώσεις ότι θα υπηρετήσεις ως «απλός στρατιώτης» και, στη συνέχεια, να οργανωθείς σε μια ομάδα ναρκοθετών με σκοπό να καταστρέψεις τον στρατηγό σου. Αυτά τα πράγματα συμβαίνουν μόνο στις οπερέτες δευτέρας διαλογής και… στην Ελλάδα!

Αυτό, επομένως, που χρειάζεται το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν είναι μια άοσμη ανακύκλωση πηγάζουσα από τον καιροσκοπισμό, αλλά μια βαθιά κάθαρση! Εάν, όπως λέγεται, ο σημερινός αρχηγός της Ν.Δ. έχει κατανοήσει ορθά τις επιθυμίες των απλών οπαδών της παράταξής του, τότε πρέπει να δράσει άμεσα, δίχως φόβο ή δισταγμό, και να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη όχι μόνο των παλαιών πιστών της, αλλά και της «ρευστής» κεντροαριστεράς -ναι, της κεντροαριστεράς- της οποίας η εκάστοτε μετακίνηση καθορίζει τις εκλογικές νίκες.

Για να έχει όμως σωτηρία, το κόμμα πρέπει να δείξει μεταμέλεια και να αποδείξει εμπράκτως -και όχι με εύκολα λόγια- ότι κατανοεί πράγματι τον θυμό, τη σύγχυση και την απόγνωση του μέσου Ελληνα πολίτη.

Οι Ελληνες είναι θυμωμένοι, επειδή δεν καταλαβαίνουν για ποιον λόγο η κρίση, τόσο στην αρχική όσο και στην παρούσα φάση της, έγινε αντικείμενο τόσο σπασμωδικής διαχείρισης από πλευράς των κάθε λογής ανταγωνιζόμενων ηγεμονίσκων.

Δεύτερον, οι Ελληνες είναι βυθισμένοι στη σύγχυση, διότι ακόμη δεν έχουν μάθει όλες τις λεπτομέρειες που οδήγησαν την προηγούμενη κυβέρνηση να συμβάλει τόσο μοιραία στην επιδείνωση της κρίσης, ενισχύοντας ακατάπαυστα την αποφορά των σκανδάλων.

Τέλος, οι Ελληνες βρίσκονται σε απόγνωση, διότι οι περικοπές των δημόσιων δαπανών δεν συνοδεύονται από αναπτυξιακά μέτρα, η γραφειοκρατία δεν μειώνεται όσο δραστικά απαιτείται, ενώ, παράλληλα, κανείς δεν απολύεται από όλους εκείνους που «δουλεύουν» στο Δημόσιο χωρίς ποτέ να εργάζονται.

Μπορεί να ακούγεται σκληρή αυτή η κριτική, αλλά είναι απολύτως λογική: ας μην ξεχνάμε ότι την ίδια ιδέα υποστήριξε κάποτε ο άνθρωπος που έθεσε τα ανθρωπιστικά θεμέλια της πίστης μας, ο Απόστολος Παύλος, ισχυριζόμενος ότι «εί τις ου θέλει εργάζεσθαι μηδέ εσθιέτω» [Προς Θεσσαλονικείς Β΄, 3:10].

Οι ιδέες αυτές διόλου δεν αποτελούν αριστερά ή δεξιά συνθήματα, αλλά απορρέουν από την κοινή λογική. Οι Ελληνες πρέπει επιτέλους να πάψουν να σκέφτονται με ταμπέλες ή να κολλούν ταμπέλες στους συμπολίτες τους. Οι ιδιότητες που έχουμε ανάγκη -η αξία και η αρετή- δεν είναι ούτε αριστερές ούτε δεξιές, αλλά (πρέπει να) αποτελούν κοινά χαρακτηριστικά όλων των παρατάξεων. Ας μην ξεχνάμε ότι και η ίδια η Ν.Δ. δημιουργήθηκε όταν μια μυθική φυσιογνωμία της αριστεράς -ο Μίκης Θεοδωράκης- έδωσε τις ευλογίες του σε μια άλλη μυθική φυσιογνωμία της Δεξιάς, δηλώνοντας απερίφραστα προς τους ψηφοφόρους: «Καραμανλής ή τανκς».

Ο γράφων, ως γνωστόν, είναι κομματικά αχρωμάτιστος. Ως προς τα περισσότερα ζητήματα, πρεσβεύει φιλελεύθερες ιδέες. Ταυτόχρονα όμως δεν χάνει την ευαισθησία του προς ορισμένες προκλήσεις, οι οποίες ανησυχούν κυρίως όσους βρίσκονται στο άλλο άκρο του πολιτικού φάσματος.

Ας επαναλάβει, λοιπόν, στον λαό η νέα ηγεσία της Ν.Δ. ότι πρέπει να αναθεωρηθεί η νομοθεσία που έχει καταστήσει την Ελλάδα παράδεισο λαθρομεταναστών. Διότι ακόμη και οι πιο φιλεύσπλαχνοι πολίτες πρέπει να καταλάβουν ότι η μετανάστευση θέτει τελείως διαφορετικές προκλήσεις γι’ αυτούς που ζουν στα «πορώδη σύνορα» της Ευρώπης.

Ας χρησιμοποιήσει ο νέος αρχηγός της Ν.Δ. τις περγαμηνές του ως γνώστης και υποστηρικτής των αρετών της (ελεγχόμενης) ελεύθερης οικονομίας, προκειμένου να πείσει τους κεντροδεξιούς Ευρωπαίους ότι η Ε.Ε. προοδεύει κυρίως όταν κινείται ως συντονισμένο σύνολο, και όχι με βάση τις υπαγορεύσεις των ισχυρότερων μελών της.

Οσον αφορά και πάλι την Ευρώπη (δεδομένου ότι οι οικονομικές κρίσεις της δεν έχουν τερματιστεί ακόμη), ας πάρει η Ν.Δ. την πρωτοβουλία και ας πείσει την Ε.Ε. ότι, παραμερίζοντας ή αποπέμποντας τα αμαρτωλά μέλη της, κάθε άλλο παρά καταφέρνει να προωθήσει την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Οι ιδρυτές της Ενωσης ποτέ δεν είχαν φανταστεί ένα τέτοιο μέλλον γι’ αυτήν. Και ούτε επίσης οι ιδρυτικές συνθήκες της προβλέπουν νομικούς τρόπους για να γίνει κάτι τέτοιο. Η πιθανή αναθεώρηση των συνθηκών θα είχε τον κίνδυνο της πρόκλησης χάους, καθώς θα ενθάρρυνε τους συνήθεις αμφισβητίες να παρακωλύσουν ακόμη μια φορά τη διαδικασία της ολοκλήρωσης.

Επιπροσθέτως, η Ν.Δ. πρέπει να καταπιαστεί αποφασιστικά με το ζήτημα του πανεπιστημιακού ασύλου και να διακηρύξει προς κάθε ενδιαφερόμενο ότι η ελεύθερη διακίνηση ιδεών είναι ιερή, ενώ η ελεύθερη καταστροφή περιουσίας, όχι!

Τόνισα τη φράση «προς κάθε ενδιαφερόμενο», διότι το μήνυμα αυτό πρέπει να το λάβουν όχι μόνον οι εξεγειρόμενοι νέοι (που η διάψευση των ονείρων τους ή η δικαιολογημένη απόγνωσή τους αποτελούν -σχεδόν- βάσιμους λόγους για να κατανοήσει κανείς, όχι όμως και να επιδοκιμάσει, τις καταστροφικές τάσεις τους) αλλά, εξίσου ξεκάθαρα, και κάποιοι «συμβιούντες» ανώτεροι πανεπιστημιακοί, οι οποίοι, κατά το παρελθόν, έχουν ανεχθεί -για δικούς τους λόγους- την κατάχρηση αυτού του δικαιώματος. Ενδεδειγμένο θα ήταν, λοιπόν, να ζητηθεί από το εκλογικό σώμα να αποφασίσει εάν προτιμά την οχλοκρατία από το κράτος δικαίου και, ακολούθως, να εφαρμοστεί η απόφασή του.

Η Ν.Δ. οφείλει επίσης να προειδοποιήσει τον λαό ότι, σε παρασκηνιακό επίπεδο, μπορεί να πλησιάζει -ανεπίγνωστα, θέλω να πιστεύω- κάποια υποχώρηση ως προς τα εθνικά μας συμφέροντα. Τούτο όμως δεν σημαίνει ότι μπορεί να συγκαλυφθεί, πολλώ δε μάλλον να συνεχισθεί, η υπερβολικά συναινετική στάση -θα έλεγαν μερικοί- που ακολούθησε η ίδια η Ν.Δ. στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής.

Φέρ’ ειπείν, καθώς η Τουρκία κινείται προς τον καθορισμό της δικής της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης -που ως έννοια ξεπέρασε την έννοια της υφαλοκρηπίδας- η προηγούμενη κυβέρνηση θα πρέπει να μας εξηγήσει γιατί δεν άσκησε τα αδιαμφισβήτητα δικαιώματά μας νωρίτερα, όπως ακριβώς και η σημερινή κυβέρνηση πρέπει να μας πει τι θα πράξει περί αυτού.

Με λίγα λόγια, η παραδοχή των αμαρτημάτων αποτελεί την πρώτη ένδειξη μεταμέλειας, ενώ, παράλληλα, καθιστά πιο πειστικό και τον ισχυρισμό ότι έχεις πάρει το μάθημα και επιτέλους αντιπροσωπεύεις κάτι «νέο».

Μόνον οι πειστικές προτάσεις και οι ουσιαστικές χειρονομίες μπορούν να αλλάξουν το πολιτικό κλίμα. Ετσι: τι θα ήταν περισσότερο πειστικό από τη μετονομασία του κόμματος;

Αυτό θα αποτελούσε ένα coup de tte για τη νέα ηγεσία της Ν.Δ., η οποία δεν εμποδίζεται εν προκειμένω από δηλώσεις που έγιναν κατά την προεκλογική εκστρατεία, και δεν θα μπορούσε να απορριφθεί από όσους θέλουν να αποτρέψουν την πραγματική μεταρρύθμιση.

Και ας μη σπεύσουν οι θερμοκέφαλοι να ισχυριστούν ότι η μετονομασία θα έπληττε τη μνήμη του ιδρυτή του κόμματος, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, το 1974, έκανε ακριβώς το ίδιο πράγμα στο κόμμα που ο ίδιος ίδρυσε το 1955.

Διότι, σε τελευταία ανάλυση, ο θαυμασμός για τον ιδρυτή ενός κινήματος δεν εκφράζεται με γονυκλισίες μπροστά στο εικόνισμά του, διότι μόνον οι λακέδες κλίνουν το γόνυ, και όχι οι συμπολεμιστές υπέρ ενός κοινού ιδεώδους: αυτοί δείχνουν την πίστη τους στους προπάτορες αποδεικνύοντας ότι κατάλαβαν τα μηνύματα που τους κληροδότησαν. Και αυτό που δίδαξε τους οπαδούς του ο Καραμανλής (ο πρεσβύτερος) μέσα από τη σταδιοδρομία του ήταν ότι, στην πολιτική, είτε προσαρμόζεσαι είτε πεθαίνεις.

Θέλω, ειλικρινά, να πιστεύω ότι κανείς δεν επιδιώκει το δεύτερο.

* Ο κ. Μαρκεζίνης φέρει τον τίτλον του Σερ, είναι τακτικό μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας, Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Παρισίων, Ρώμης, Βελγίου και Ολλανδίας, και Νομικός Σύμβουλος (επί τιμή) της Βασιλίσσης της Αγγλίας.