Πώς φτάσαμε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο

Tου Σταυρου Λυγερου
Εξίμισι μήνες μετά τις εκλογές, το τέλος του έργου είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού. Οι διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού αποδείχθηκαν ρητορική άνευ αντικρίσματος. Το περιβόητο «πιστόλι στο τραπέζι» παρόξυνε παρά απέτρεψε την κερδοσκοπία των αγορών. Η Ελλάδα βαδίζει ολοταχώς προς τον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης, το μόνο σίγουρο σκέλος του οποίου είναι το ΔΝΤ.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου έχασε τον έλεγχο των εξελίξεων και δεν κατάφερε να τον ανακτήσει. Η επικείμενη προσφυγή θα επισφραγίσει το ναυάγιο της πολιτικής της. Η κυβέρνηση Καραμανλή έχει βαρύτατες ευθύνες για τη δημοσιονομική βόμβα που κληροδότησε. Το ΠΑΣΟΚ δεν ευθύνεται για την πολύ δύσκολη κατάσταση που παρέλαβε. Ευθύνεται, όμως, για τον τρόπο που την χειρίστηκε. Ο Γιώργος Παπανδρέου γνώριζε τη δημοσιονομική κατάσταση τουλάχιστον από τον Αύγουστο 2009. Παρ’ όλα αυτά, όχι μόνο συνέχισε την προεκλογική ρητορική του, αλλά δεν φρόντισε να εκπονήσει σχέδιο άμεσης εφαρμογής για να αποτρέψει την επερχόμενη έκρηξη. Αλλά και όταν κέρδισε τις εκλογές συμπεριφέρθηκε λες και δεν καθόταν πάνω σε ωρολογιακή βόμβα.

Οι Βρυξέλλες περίμεναν από τη νέα κυβέρνηση ένα άμεσα εφαρμόσιμο πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης. Οταν αντ’ αυτού άκουσαν γενικόλογες προθέσεις, συμπέραναν ότι το «ελληνικό πρόβλημα» δεν εισέρχεται σε τροχιά επίλυσης. Η κίνηση Παπακωνσταντίνου να αποκαλύψει τις δημοσιονομικές ταχυδακτυλουργίες της κυβέρνησης Καραμανλή άνοιξε τον ασκό του Αιόλου.

Οταν το 2004 ο Γιώργος Αλογοσκούφης είχε αποκαλύψει τις δημοσιονομικές ταχυδακτυλουργίες της κυβέρνησης Σημίτη, οι Βρυξέλλες είχαν δυσφορήσει, αλλά δεν μπορούσαν να πουν τίποτα για μία κίνηση που προβαλλόταν σαν πράξη εξυγίανσης. Οταν, όμως, η Αθήνα ξανάπαιξε το ίδιο έργο, η Ε. Ε. κατήγγειλε δικαιολογημένα την Ελλάδα για συστηματική παραπλάνηση. Το σήμα στις αγορές είχε δοθεί.

Παρ’ ότι φάνηκε από νωρίς η αρνητική δυναμική, ο Γιώργος Παπανδρέου δεν επέδειξε πολιτικά αντανακλαστικά. Συμπεριφέρθηκε λες και είχε εξασφαλισμένη περίοδο χάριτος όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό. Αντί να κινηθεί όπως επέβαλε η κατάσταση ανάγκης, αναδόμησε τον κυβερνητικό μηχανισμό, προκαλώντας χάος στη λειτουργία του κράτους. Λόγω της μεθόδου των βιογραφικών άφησε για μήνες τα υπουργεία χωρίς τα στελέχη που κινητοποιούν καθημερινά τη διοίκηση, παρατείνοντας το χάος σε μία συγκυρία που απαιτούσε άμεσες και δραστικές παρεμβάσεις. Ο κατάλογος των λαθών είναι μακρύς.

Για μήνες ο πρωθυπουργός υποκατέστησε την έμπρακτη πολιτική από τη ρητορική. Το αποτέλεσμα ήταν η Ελλάδα να μετατραπεί σε έναν αδύνατο κρίκο, γύρω από τον οποίο παίχτηκαν ευρύτερα κερδοσκοπικά και γεωοικονομικά παιχνίδια. Τελικώς, με καθυστέρηση έλαβε τα μέτρα που του υπέδειξαν. Δεν βγήκε, όμως, από το κάδρο της διεθνούς δημοσιότητας. Δεν επιδόθηκε αφ’ ενός στο δραστικό νοικοκύρεμα των δημοσίων οικονομικών και αφ’ ετέρου στην αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων. Αντιθέτως, ο Γιώργος Παπανδρέου ανέθεσε στον εαυτό του την αμετροεπή αποστολή να αναμορφώσει την Ευρωζώνη και να πατάξει τη διεθνή κερδοσκοπία. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό.
KAΘΗΜΕΡΙΝΗ